Покшым Кугыза ден Покшым Кува

Покшым Кугыза ден Покшым Кува
Покшым Кугыза ден Покшым Куван пайремыштымат Чорай ялыште ончышым. Тудо у стиль дене 2 июньышто (1900 ийыште у стиль дене 2 июнь Семык арня деч ончычсо шуматкечылан логалын – ред.) ял деч тораште огыл, олык тўрыштӧ, эртаралте. Тыгай пайремыш шукыж годым йоча-влак погынат. Ты ганат утларакше икшыве-влак толыныт ыле, коклаштышт икмыняр кугыеҥым, тыгак шоҥго-влакымат ужаш лийын.
Чыланат кечын чиен коштмо вургемышт дене толыныт, эсогыл иктат у йыдалым пидаш кўлешлан шотлен огыл. Мый кугурак молла деч йодде шым чыте: «Молан еҥ-влак тыгай шотдымо вургем дене толыныт?» Тудо вашештыш: «Нунылан тыгежат йӧра». Моллан мутшым тыге умылыман: Покшым Кугыза ден Покшым Кувам калык пешыжак огеш пагале.
Пайремым эртарыме вереш тулым ылыжтышт да кугу подеш пучымышым шолтышт. Тидлан кўлшє шўрашым да ўйым йоча-влак кечывал деч ончыч ял мучко поген коштыныт. Кумалтыш мутым кок молла иканаште ойлышт. Иктыже Покшым Кугызалан юмылтыш, весыже – Покшым Кувалан. Тыгодым коктынат жапын-жапын пучымышым тичак темыман атыштым кўшкє нєлтыштыч. Нуно пеш кужун улдышт, но вара мыйын йодмем почеш тидымак кўчыкын каласкален пуышт:
- Эй, Покшым Кугыза (але Покшым Кува), тылат кумалына пучымыш под дене. А ўдымӧ шурнылан зиян зарам ит ыште, умыр кечетым пу, умыр йўретым пу, умыр йўрет дене вожшым мелна гане кумда ыштен, вуйжым шондаш гане одыраҥден, ар тўрлӧ катар гыч саклен, коля-арлан гыч саклен, шукш-копшаҥге гыч саклен; йўштӧ-шокшо гыч саклен, катар-туман таул гыч саклен, катар аяр покшым гыч саклен, Покшым Кугыза (але Покшым Кува), ты кумалтышым кавыл ыште, аминь!
Улден пытарымеке, кок моллажат тул дек лишемыт да тушко кажныже ик совла (калак) пучымышым кудалта, тыгодым каласа:
- Тулводыж, шикшет кўшнӧ, йылмет пўсӧ, пулат-йылмет дене шуктен пытарен пу Покшым Кугызалан (але Покшым Кувалан), аминь!
Тылеч вара пучымышым тышанак кочкыт, да тыге пайрем мучашлалтеш.
Х. ПААСОНЕН, 1900 ий.