«Ял илышым йӧратем»

Башкортостан Республик правительство калыкын тазалыкше йодышым эре шинча ончылныжо куча. Кадр-влак ситыдымаш поснак яллаште шижылтеш. Тиде экшыкым кораҥдаш «Земский фельдшер» программе полша. Тиде программе почеш, кыдалаш специальный образованиян медицина пашае‰ ялыш пашам ышташ толеш гын, 500 тўжем теҥге оксам тўлат.
Кодший Бабай ял фельдшер деч посна кодын. Лач тиде жаплан пошкудо Кемий ял гыч ўдыр Дарья Маникаева фельдшер специальностьым налын. Тудо Бабай ялыш толаш келшен.
Мемнан жапыште тыгай энтузиаст-влак шуэн вашлиялтыт. Сандене самырык фельдшерын пашаже кузе кайыме нерген палыме шуын. Ялыште тымык, нимогай йўк-йўан ок шокто, уремыште еҥ-влакат огыт кой. Лач ик ўдыр гына шке сомылжо дене ала-кушко ошкылын. Палемдыме верыш миен шумеке ужна, ФАП петыралтын. Мом ышташ ӧрын шогымына годым илалше ўдырамаш толын лекте да каласыш, Дарья кызыт гына черле еҥ деке суртышкыжо каен. Уремыште вашлийме ўдыр лач тудо улмаш.
Ошалге ўпан 21 ияш ўдыр паша верышкыже пел шагат гыч толын шуо. Ялыште ик кувайын давленийже кугемын, писын гына тушко мияш верештын улмаш. Тудын пєртылмыжым мемнан дене пырля вес илалше еҥ вучен, тудланат медполыш кўлын.
- Мыйын остеахондрозан пациентем-влак шуко улыт. Вет ялыште чылан пакчаште пашам ыштат, нелым нумалыт, шкеныштым огыт чамане, - манеш Дарья.
Ӱдыр кўчык жап гына тыште пашам ышта гынат, ялыште кєн могай черан улмыжым чыла пален шуктен.
- Еҥ-влак мыйым чылан палат, мыят кӧн кушто илымыжым рашемден шуктенам. Кувай-влак мыйым ўжыт. Мый, нунын деке миен, давленийыштым висем, ойлымыштым колыштам. Эре чайым йўкташ тыршат, пирожки-влакым пуаш тӧчат. Конешне, мый налаш ом тырше, но виешак тушкат. Мом ыштет, налаш логалеш, вет уло чон дене тауштен пуат. Южгунам нимо укеланак ўжыктат. Вет шукышт шкет илат да нигӧ дене мутым вашталташ. Уныка-влак монденыт, игече начар манын вуйым шийыт.
Фельдшерын практикыштыже критический манме случай эше лийын огыл. Тудым чўчкыдын инфаркт, инсульт, кўкшӧ давлений годым ўжыт, шуэракын - кид але йол тодылалтмылан. Тудо неле случай годым икымше полышым ончыкта да, вашке полышым ўжын, рўдӧ районный больницыш колта.
- Кеҥежым ласка. Мыйын пациентем-влак пакча да дачылаште пашам ыштат. Эн чотшо шыжым да шошым логалеш. Кылмат, хронический чер вияҥеш, - манеш самырык фельдшер.
Ялыш толмылан от ўкынӧ манын йодмылан, ўдыр ялыште илен тунемынам манын вашештыш.
- Еҥ-влак поро, виш чонан, эре полыш кидым шуялташ ямде улыт. Олаште илыш писе, мыйынлык огыл. Адакшым кувай-влакым коден каяшат чаманалтеш. Мый нунын деке тунемынам. Нуно звонитлат - мый мием. «Тый мемнам ит кудалте» манын, сєрвален ойлат.
Теве кок ий ончыч мыланна компьютерым пуэныт. Йоча-влакым висаш у виса уло. А тиде процедурный пєлем, - ўдыр мыланна изирак экскурсийым эртара.
Ӱдырын шонымашыже пеш проста, шке пӧртым налаш, ешым чумыраш.
- Чын, - воштылеш ўдыр, - ялыште рвезе-влак укелыт. Я вахта дене пашам ыштат, я Уфашке куснен каеныт. Лач кочай-пациент-влак гына улыт. Эх, самырыкрак лиям гын, марлан налам ыле маныт.
Пўрымашым кычалаш ок кўл маныт, тудо пўйым пудыртенак пура. Ме ўшанена, Дарья шке пелашыжым вашлиеш да тиде ялыште эше кужу-у жап илаш тўҥалеш.
Фирдаус КАДИКОВА.