Вачўмбалне ик курым

Валя Киляевнам курымаш юбилей дене саламлаш район администраций вуйлатыше Павел Трапезников, тудын икымше заместительже Лариса Александрова, районысо ветеран-влак совет председатель Юлия Балахнина, Ардаш сельсовет СП администраций вуйлатыше Радион Сайдуганов, тў‰алтыш ветеран организацийын председательже Ирина Шамукаева миеныт. Район администраций вуйлатыше торжественный обстановкышто юбиляршылан Россий Президент В. Путинын Тауштымашыжым кучыктен. - Таче ме пагалыме Валя Киляевнам 100 ияш юбилейже дене уло кумылын саламлена. Тудын илышыже - пе‰гыдылыкым, уш-акылым, илышым йєратымым ончыктышо пример. Тиде юбилей мыланна илышым аклаш, эртыше кажне кечылан куанен мошташ кўлмым ончыкта, - каласен Павел Владимирович. Мемнан мийымына годым 100 ияш кувава дене СВО гыч кўчык жаплан отпускыш толшо уныкаже ыле. Тудо кочаж семынак кидыш оружийым налын, тушман ваштареш кредалаш каен. Кажне кечын сенымашым лишемдаш полша. Валя Киляевна 1925 ий 28 февральыште Пўнчер ялыште шочын. Ачаже Изилянов Киляй Изилянович, аваже Изилянова Калимча. Нунын ешыштышт 8 йоча лийын. Валя шочмо ялыштыжак тўналтыш школым тунем пытарен. Тудо изинекак кресаньык пашам ыштен кушкын. Йоча жап куштылго лийын огыл. Ачаже апшатлан пашам ыштен. Валя тудлан полышкалаш йєратен. 1935 ийыште ялыш тиф чер толын. Тудо Изиляновмыт ешымат єрдыжеш коден огыл. Тиде чер дене Валян аваже колен. Йоча-влак пеле тулыкеш кодыныт. Валя Киляевна колхоз ыштыме жапым сайын шарна. Шке вий дене погымо малым тўшкан пайдаланымашке пуаш кўлын. Вольыкым, ял озанлык паша ўзгарым ик верыш чумыреныт. Изиляновмыт деч имньым пуаш йодыныт. А имне деч посна могай илыш? Неле лийын. Ача моло-влак дене пырля колхозыш пурен. Сар тўналме годым тудо шочмо ялыштыжак лийын, ачаже апшатыштак пашам ыштен. Самырык ўдыр сурт-сомылым ыштен, пакчам ончен, а колхоз пасушто пурсам да шыданым солен. Погымо чыла киндым фронтлан колтеныт. Тудлан Яман-Елгаште чодырам руашат логалын. «Кечымучко пашам ыштен, портышкем чот нєрен, эр марте кошкенат огеш шу ыле», - шарналта Валя Киляевна. 1944-1946 ийлаште тудо Свердловск областьыште торфым луктын. Нунын дене пырля торф лукмаште немыч военнопленный-влакат тыршеныт. «Немыч-влакым мемнан деч ятырлан сайрак пукшеныт», - манеш мыйын героем. Валя Киляевна сенымаш кечым торф лукмаште вашлийын. 1946 ийыште тудо мєнгє пєртылын. Икана Эшым ялышке унала миен. Тушто аважын Янсубай шольыжо илен. Ялыште Кутлияров Сергей Ивановичым вашлийын. Тудо фронт гыч пєртылын гына улмаш. 1948 ийыште мужыраныныт. Колхозышто шала пашашке коштын. Пелашыже Сергей Михайлович дене пырля шке озанлыкым кученыт, вольыкышт лийын. Ту жапыште нигє мєнгыштє шинчен огыл, изи аза денак пашашке коштыныт. Валят пу коляскеш азажым пыштен, колхоз пашашке коштын. Варарак кугурак икшыве-влаклан ўшанен коден, паша кокла гычак азам пукшаш мєнгє коштын. Тудо изинекак ургаш тунемын. Эшымыштат тиде пашажым кудалтен огыл. Шке ешыжланат, ен-влакланат марла тувырым урген. Пашам тыршен ыштымыжлан «Пашан ветеранже», «За доблестный труд в Великой Отечественной войне 1941-1945 гг.» да моло юбилейный медаль-влак дене наградитлалтын. Сергей Иванович дене 30 ий пырля иленыт. Чаманаш веле кодеш, 1978 ий 30 сентябрьыште тудо ош тўня дене чеверласен. Вич икшывыже кодын. Кугурак Алевтина ўдырышт 1950 ийыште шочын. Мичурин лўмеш колхозышто бухгалтерлан ыштен. Тудо кум икшывым ончен-куштен. Екатерина ўдыржє 1959 ийыште шочын. Ардашыш марлан лектын, кум эргым ончен-куштен. Тудын Валерий эргыже Чечен сарыште участвоватлен, сусырген. Кызыт шке ешыж дене Уфаште ила. Андрей эргыже профессиональный военный улеш, кызыт СВО-што тушманым кыра. Валя Киляевнан кум эргыже кызыт шочмо ялыштак илат. Александр эргыже 1953 ийыште, Вениамин 1956 ийыште, а эн изи Федор 1962 ийыште шочыныт. Вениамин ден Федор туныктышо корным ойырен налыныт. Эшымыште школ петыралтмеке, Федор ял клубышто методистлан ышташ тўналын. Валентина Киляевам таче 5 икшывыже, 16 уныкаже да 26 кугезе уныкаже куандарат. Ме тудлан пенгыде тазалыкым, пиалым да икшывыже ден уныкаже-влакын порылыкыштым тыланена.

В. АГЛЯМОВА.