Тыныслыкым аралышаш верч

Студент, ялыште да олаште бюджет сферыште пашам ыштыше-влак посна-посна кугу полышым ыштен огыт керт. А пырля ушнен, СВО-н участникше-влаклан суапле надырым пыштат. Кунам полшаш кумыл уло, тидлан йєным да жапым муаш лиеш. Пўрє районысо «Виче мари» калыкле тўвыра автономий марий салтак-влаклан шевроным ямдылен. Тудым марий картвлак юленыт да фронтысо салтак-влак деке намиеныт. «Аргон» ИП (Вячеслав Сабиров) СВО кундемыш колташ лўмын конвекционный конга-влакым ышта. Тушко колташ гуманитарный полышым пога. Тиде мероприятийым эртараш чолга марий-влак тўналыныт. Ансамбль да посна артист-влак тиде концертыште участвоватлаш ончылгоч возалтыныт. Пўрє районысо «Виче мари» калыкле-тўвыра автономийын инициативный группыжо (председатель Дмитрий Ибашев, Мишкан районысо Тєргымдўр ялын шочшыжо) Пўрє оласе Тўвыра полатын вуйлатышыже Елена Мухаметдинова дене вашлийын, поро кумыл концертым эртарыме шотышто кутырен келшен. Елена Михайловна Пўрє олан шочшыжо, тиде Тўвыра полатым коло кок ий вуйлата: «Ме тиде суапле пашашке ушнаш вигак келшышна. Тиде кечын мемнан тўвыра полатыште пашам ыштыше-влак икте кодде ик кечаш пашадарыштым поро кумыл фондыш кусареныт. Икманаш, тиде кечын тугок пашам ыштеныт». Технический группа, йўк режиссер Валерий Садретдинов, светорежиссер Анатолий Алексеев, видеоинженер Александра Сухова шўдє утла выступатлыше артист-влакым сценыш лукмо радамым келыштареныт. Кассир Галина Батурина: «Тыгай поро кумыл концертыш билетым ен- влак поснак чот налыт». Тўвыра полатын залыштыже улшо 487 верыш билетым тўрыснек ужален пытарыме гынат, ен-влак толынак шогеныт. 250 те‰гем тўлен, концерт мучко йол ўмбалне шоген эртареныт. Гардеробышто Светлана Князева ден Ирина Поткина ўмбал вургемым налыныт. Концертым ончаш толшо 73 ияш Зинаида (Токтар ялын ўдыржє): «Пўрє олаште шкетын илем. ГДК-ште лийше концертлашке чўчкыдын коштам. Марий муро-влак пеш чот келшат». Тудын йолташыже, Марина, Пўрє районысо Силантьево ял гыч концертым ончаш толын. А теве Балтач районысо Кавырга ял гыч Василий Хайбуллин 115 менгым руль воктене шинчен, концертым ончаш толын. «Палыме тўмырзє йы‰гыртыш да концерт нерген ойлыш. Вигак кудал тольым. Шкеже 2015 ий гыч блогер семын пашам ыштем, видео-влакым войзем. Таче марте 964 гана марий кандырам куштымым войзенам. Марий йўлам аралымылан кугешнен илем». Пўрє районысо Бажан ял гыч акаж ден шўжарже толыныт. Тиде ГДК-ште 25 ий ончыч, вольык ончышо-влакын пайремышт годым лийыныт. Марла тувырым чиен толаш шоненна ыле, но ола деч вожылынна, маныт. Володя Иликбаев Мишкан районысо Кугу Соказа ял гыч, Пўрє районысо Питяково ялыште ила. Ватыж дене коктын концертым ончаш толыныт. Тудо пенсионер, но плотник да столяр пашам кызытат кумылын ышта. Мишкан районысо Кугу Соказа ялыште ветеринарный участкым вуйлатыше Роман Михайлов ватыж дене Родион шольыжо да Людмила шешкыж деке чўчкыдын унала коштыт. Концертышкат пырля толыныт. Пўрє районысо Ял озанлык управленийын тўн бухгалтерже Лилия Иванова: «Мый концерт лийшашым Курыш ял чат гоч палышым. Мыйын шочмо племнянникем, изамын эргыже, кызыт отпускышто улеш. 14 февральыште тудын шочмо кечыже ыле. Таче концертыш толын. Эрла уэш СВО-шко кая. Отпуск деч ончыч «Медаль Мужество» наградым налын». Концертышке Изи Соказа ял гыч вате-марий Елена ден Сергей толыныт. Ешыште ныл йоча кушкеш гынат, Елена ансамбльыш мураш коштеш: «Шкаланем жапым ойыраш тыршем, телефон деч посна уремыште кошташ йєратем. А марий муро уло чоным ырыкта». ГДК ЗАЛЫШТЕ Концертым вўдышє, филологий наука кандидат, УУНиТ БФ-ын доцентше Алена Илиева (Мишкан районысо Тєнгак ялын ўдыржє), чумыр программым марла вўден. Д. И. Ибашев ден В. А. Сабировын салам шомакышт деч вара ик минут шып шоген, СВО-што колышо-влакым уштеныт. Тиде жапыште сценыште ўдыр-влак шарнымаш сортам чўктеныт. Метрон минут эртымым шотлен. «Эрвий» ВИА (вуйлатыше Нелли Байназова) самырык салтак ден ўдырын чеверласыме сценым ончыктен. Йєратымаш чыла нелылыкым се‰ен лекташ полша. «Онгырйўк» фольклор калык ансамбль (вуйлатше Ирина Аптыкаева) Благовещенск ола гыч толын. Ансамбльыште 13 участник уло. Нуно шке выступленийыштым шочмо кундемын пўртўсшым войзыман видео дене сєрастареныт. Чыла мурышт йєратымаш да илыш нерген лийын. Мультиинструментальщик Раиль Гизатуллин флейта, курай да гармонь дене ончышо-влаклан тўрлє сем-влакым пєлеклен. БР культурын сулло пашае‰же Светлана Каншаева (Мишкан район, Нерге ял) йєратыме мурыжо-влакым мурен. «Арама» куштышо вокальный ансамбль (вуйлатыше Алена Ахмадеева) Пўрє районысо Изи Соказа ял гыч толын. Башкортостанысе тўрлє районла гыч чумыргышо тальянист да тўмырзє-влакын (вуйлатыше Юрий Иликаев) выступленийыштлан залыште шинчыше-влак кужу жап совым кыреныт. Нунын шоктымышт годым шуко ен кандырам кушташ лектын. Благовещенск ола гыч мурызо-влак Роман Мусагитдинов, Андрей Шагиев, «О‰- гырйўк» ансамбльын участникше-влак СВО участник-влаклан вашкерак мєнгє пєртыл толаш тыланеныт: «Тек чылан таза-эсен мєнгє пєртылыт», - маныт нуно. Мишкан районысо Тєнгак ял гыч «Алан» фольклор ансамбль (вуйлатыше Инга Дигитаева) толын. Ансамбльын участницыже Лариса Исламова кызыт пенсийыште улеш, Мичурин лўмеш колхозышто ферма вуйлатышылан пашам ыштен. Ансамбльыште 1996 ий гыч мура: «Кодший кум гана шым коробко посылкым СВО-шко колтышна. Ялыште илыше-влак пижым, носким пидыт…», - манеш тудо. Мишкан районысо Кугу Соказа ял гыч «Соказа сем» (вуйлатыше Анастасия Апекова) ансамбльын участникше-влак калакым да трещеткым перкален, шке номерыштым сєрастареныт. «Акарт» фольклор ансамбль (вуйлатыше Владимир Хамитов) тўрлє ийготан е‰-влакым ушен шога. Ансамбльыш 9 ияш гыч 70 ияш марте е‰-влак коштыт. Ансамбль Марий Эл дене пе‰- гыде кылым куча. Тиде гана ансамбль ден пырля Марий Эл гыч тўмырзє Александр Митяков выступатлен. «Ола» Пўрє оласе вокальный ансамбльын вуйлатышыже Валерий Садретдинов (Мишкан районысо Пўнчер ялын шочшыжо): «Ансамбльлан лўмым йоча годсо жап гыч налме. Ожно «ола» шомак мыланна лач Бирскым ончыктен. Тидлан лўмын мурым возенам, кызыт тудым шукын мурат. Мыйын лўмдымє эргым Ардаш ял гыч, туныктышо улеш, СВО тўналтыш гычак шке кумылын тушто участвоватла. Отпускыш толын, таче ты залыште улеш, эрла адак службыш кая». Чорай ялысе Я. Ялкайн лўмеш марий гимназий гыч туныктышо Анжелика Юзукбаева СВО-што колышо шольыжо Марсель Байрамовлан лўмлен возымо почеламутшым лудын. Пўнчер ял гыч «Юго» куштышо ансамбль (вуйлатыше Алексей Иванов) мотор куштымашышт дене залыште шинчыше-влакым чынжымак юлен. Бирский районысо Памаш ял гыч «Эрвий» вокальный ансамбльын вуйлатышыже Светлана Саликаева: «Сандалыкын моторлыкшылан энертена. Тушто шкенан вернам муаш тыршена. Кажне кечым, шагатым пайдалын илыман». Пўрє районысо Кужнур ял гыч «Нур пеледыш» фольклор калык ансамбль (вуйлатыше Олина Кугубаева): «Ме илышыште чыла шотыштат вия‰аш тыршена. Шке мастарлыклан, талантлан ўшанаш да тудым чын кучылт мошташ гына кўлеш». Сергей Байназов: «™шанымаш моло ден та‰астарымаш гыч огыл, а шке мастарлыкетлан ўшан гыч шочеш. Тидыже илышыште се‰ымашыш шуаш полша. Тек кажне е‰ нелылык гыч се‰ыше лектеш. Пел корнеш ноен ида чарне. Кайыше е‰ым мланде нойыктарен ок керт. Сырымаш, ўшаныдымаш, єпкелымаш да шкет улмаш нойыктара». Залыште шинчыше-влак кажне номерым шокшын вашлийыныт. Тыгай вашлиймашлан пеш куаненыт. Мероприятий мучаште музикан да тўмыр сем почеш «Кандыра» куштымаш кужу жап шуйнен.

Лена ХАКОВА.