Тукым-влакым ушен

Шєртньє сўаным икшыве да уныка-влак коклаште пайремлаш могай кугу куан. Таче ме ик тыгай пиалан мужыр нерген ойлена. Тиде - Пўрємучаш ялыште илыше Сергей Яндимрович ден Анисия Николаевна Бахитовмыт.

Мишкан районным шкенжын вич парняж гай палыше водительна палемдыме верыш писын намиен шуктыш. Мый эше пеш самырык, шукерте огыл гына редакций коллективыш ушнышо журналист, икымше гана Пўрємучаш велышкыла каем. Сандене корно воктенсе мотор сўретым ончен шинчышыла, ялыш миен шумымат шым шиж. Ик капка оьнчык миен чарнышна да водитель Иван Михайлович капка воктен шогышо спайле кап-кылан, илалше пєръе‰ым ончыктыш да тиде Сергей Яндимирович манын шижтарыш.

Сергей Яндимирович порын саламлалте да пєртыш пураш ўжє. А тушто сурт озавате Анисия Николаевна, эн кугу унам вучымо семын, мемнам вигак ўстелтєрыш ўжє. А туштыжо мо гына уке, утларакшым чыла шке кид дене ямдылыме тамле сий.

Могай амал дене мийымынам ончылдгоч телефон дене рашемденна ыле. Сандене тоза-влакын шерге жапыштым йомдараш огыл манын, паша нерген мутланаш тў‰ална.

- Кодшо курымын индешлымше ийлаже пеш неле лийын, - шарналта Анисия Николаевна. - Илен лекташ манын, шуко вольыкым кучаш пернен. А вольыклан шудым сава дене солымо, солымо шудым гектар дене шотлымо.

Шоналташ веле, вич ушкалым теле гоч пукшен лукташ мыняр шудо кўлын…

Шымле ийыш шумеке, нуно паша деч каналташ, икшыве да уныка-влакын се‰ымашыштлан куанен, шке тазалыкым переген илаш пунчалыныт. Бахитовмыт шуко икшыван еш статусан улыт: вич икшыве, индеш ўдыр уныка да ныл эрге уныка, ик кугезе уныка. Тыгай кугу ешыште идалыклан мыняр шочмо кечым палемдаш логалеш. Тидым шижшыла, Анисия Николаевна шыргыжале:

- Мемнан ешна, чынжымак кугу. Южо тылзыште лу шочмо кечым палемдаш логалеш. Ме родо-шочшо-влак коклаште кылым эре пе‰гыдемдаш тыршена да икшывына-влакымат тидлан туныктена. Уныка-влак коклаште кыл ынже кўрылт манын шонена. Каныш да пайрем кечылаште икшывына-влак чумыр ешышт дене унала толаш тыршат.

™дыр-влак могырым ончалаш гын, Бахитовмыт ешым шуко национальныйлан шотлаш лиеш. Ве­‰е-влак коклаште марий, татар, пошкырт улыт.

Бахитовмытын кугурак Анастасия ўдырышт медшўжар, а эн изи ўдырышт анестезиолог-реаниматолог. Ешыште бухгалтерат уло. Светлана ўдырышт ты специальностьым ойырен налын. Ирина ўдырышт туныктымо пашаште тырша. ™дыр-влак коклаште ик эрге - Алекесандр кушкын.

- Мемнан эргылан гуманитарный наука келшен огыл, но ме огына ойгыро, - манеш шуко икшыван ава. - Саша шєртньтє кидан, чыла ыштен мошта.

Анисия Николаевна жапыштыже Уфасе нефтяной техникумышто тунемын, вара Йошкар-Олаште ик предприятийыште пашам ыштен. Но шочмо вер шкеж деке ўжын. Тудо Мишканыш пєртылын да ПЖКХ-ште пашам ыштен.

Сергей Яндимирович школ деч вара Уфасе педагогический училищыш тў‰алтыш класслаште туныктышылан тунемаш пурен. Студент улмыж годым библиотекыште пашам ыштен. Училище деч вара направлений почеш Мишкан кандашияш школыш пашаш толын. Икмыняр тылзе гыч армийыш налыныт. Армий деч вара Сергей ик концертыште Анисиям вашлийын. Коктынат ик ял гыч лийыныт. Сергей тунам сцена гыч мурым мурен.

- Тиде ўдырым сцена гычак шекланен шуктышым. Тудо совым эн чот кырен, - веселан ойла самодеятельный мурызо. Тиде кече гыч нуно ойырлен огытыл. 1973 ий 15 декабрьыште сўаным ыштеныт.

Самырык рвезе туныктымо пашам ыштен. Кўрзе школышто руш йылмым да литературым туныктен. Тиде жапыште заочно историклан тунемын.

Сергей Яндимировичлан тўрлє вере пашам ышташлогалын. Мишкан совхозышто комсомол организацийын секретарьже лийын, Новотроицкий сельсовет председатель, Пўрємучаш школ директор, историйым туныктышо. Чумыр паша стажше 43 ий. Россий Федераций образованийын почетан пашае‰же.

Сергей Яндимирович илышыште лийше пеш шуко фактым раш шарна. Мо, кушто, кунам лийын - кечыже, шагатше дене ойлен кертеш.

- Историк улеш, уш-акылже моткоч яндар, - манеш Анисия Николаевна. - Тудо пеш шуко материалым «Дружба» газетлан возен. Кызыт нине материал-влак архивысе пеш шергакан документлан шотлалтыт.

Кодшо курымын кандашлымше - индешлымше ийлаште Пўрємучаш ялыште Анисия Николаевна фермыште дояркылан пашам ыштен.

- Мый коло вич ушкалым лўштенам, кузе шуылтын, єрат веле, - манеш сурт озавате, - латкуд ий дояркылан ыштенам.

Мутланыме дене жап эртымымат от шиж. Сергей Яндимировичын чыла ойлымыжым возаш гын, газетлык материал огыл, а изирак книгам лукташ сита. А книгам возаш талант кўлеш, а мый гаем тў‰алше, самырык журналистлан ты пашам вий да мастарлык ок сите.