Кузе илет, Маевка ялем?

Мемнан чыланнанат чонлан лишыл шочмо верна уло. Тиде нимо дене танастараш лийдыме вер, вет тыште айдемылан шокшо да нимучашдыме куштылго. Тыште тудын ваче шойылно шулдыржо кушкеш, шочмо кундем вий-куатым пуа да нелылыкым сенен лекташ полша. Чаманен каласаш перна, пўрымаш кажне еным шочмо кундемешыже ок кодо. Но вес верыш куснен кайыше кажне е‰ын чоныштыжо шочмо кундемже эре илаш тўналеш. Маевка ялыште илыше-влаклан шочмо верышт илыш куатым, кºргº чон вийым, пиалым пуа.

Ялын историйже
Мишкан районын йўдвел-касвел ужашыштыже Маевка ял верланен. Тиде тыматле изи ял, тыште чылаже 58 ен ила: 41 кугыен да 17 икшыве. Тиде ялын историйже дене мый Марий историй да тўвыра рўдерыште эртарыме ик мероприятийыште палыме лийым. Маевка ялыште илыше-влак шкештат ялын кунам шочмыжым раш огыт пале: ик ой почеш пуйто 1921-ше ийыште шочын, моло информаций источник 1935-ше ийым ушештара. Чын лияш гын, икте-весе деч мўндыр огыл кум илыме вер лийын: Платоновка ден Новокшоновка яллаште руш калык илен, а нунын деч километр тораште (кызыт тушто Раевка ял верланен) Тошто Маевка ялыште марий калык илен. Колзоз-влакым почаш тўналмеке, Платоновка да Новокшоновка ялла гыч илыше-влак Маевка ялыш илаш кусненыт. Тунам Ильич лўмеш колхоз шочын. Ту годсо жапыште ялыште 45 сурт-оралте веранын. Ялыште школ, клуб, фельдшерский пункт да колхоз правленийым чоненыт. Ялыште илыше-влакын мутышт почеш, ял воктене йогышо Секияз энер кумда да келге лийын, шошо вўдшор годым чот ташлен, чыла вўд авырен, очыни, ялышкат шуын. Сандене, кажне суртышто пуш лийын. Энерыште вўдвакш шоген да кугу пўя лийын. Илен толын, тиде ял гыч ен-влак куснен каяш тўналыныт: кº гын пошкудо Чорай ялыш, кº гын олашке илаш каен. Ик жап Маевка ялыште индеш сурт-оралте веле лийын. Ялыште верысе патриот-влак гына кодыныт: Минилбай Сайфутдинов, Камилан Сайпашев, Михайдар ден Михаил Сайфутдиновмыт тукым-влак. Нуно кызытат ялыштак илат да илем верышт верч азапланат. Кызыт ялыште 13 сурт-оралте уло.

Жап дене тºр ошкылын
Маевка-влакын мутышт почеш, ялышт изи гынат, илыше-влак ваш келшен да икоян илат. Тиде проста мут гына огыл. Паша лектыш-влак ыштыме гыч койыт, а нуно шагал огыл ышталтыныт. Илыше-влак субботник-влакым эртарат, тиде суапле пашаште нуно Чорай-Маевка машина корно воктенысе чашкер-влакым руэныт, тунемше-влаклан автобус шогалме верым ыштеныт, Кугу Отечественный сарын участникше-влаклан обелиск печым алмаштеныт. 2022 ий сентябрьыште Маевка ял ТОС-влак коклаште эртарыме конкурсышто «Эн творческий илем» номинацийыште палемдалтын, тений тыгай конкурсышто кокымшо верыш лектыныт. Кок ий маевка-влак район кўкшытан «Айык аул» конкурсышто участвоватлат. Эртыше ийыште нуно «Лучшие результаты деятельности по сохранению института семьи» номинацийыште сеныше лийыныт, а тений чап пьедесталын кокымшо верыштыже улыт. Тиде нимучашдыме куан. «Атайсал» проектымилышыш пуртымо пашаште ял калык шуко тырша. Сентябрь тылзыште нуно памашым эрыктен тўзатеныт да Сикияз энер гоч у кўварым пыштеныт. Тыгай поро пашам ышташ нунылан Раевка ялын илышыже-влакат полшеныт. Кушечын вара айдеме-влак тыгай творческий пашалан вийым погат? Пенгыдын каласен кертына – шочмо верым йºратымаш суапле пашалан кумыланда да вийым пуа. Палемден кодена, тиде верла гыч кайыше-влакат ºрдыжеш огыт код, нуно суапле тўзатыме пашаште кумылын участвоватлат. Маевка ялын илышыже-влакым верысе администраций полшымыжат пеш куандара. Сельский поселений вуйлатыше Галина Саймулукова нигунамат ºрдыжеш огеш код, тудо илыше-влакын йодмашыштым шукташ полша.

«Поро шонымаш шуэш!»
Ялын старостаже Маргарита Кайниева дене кенежым СП староста да вуйлатыше-влак совещанийыште палыме лийым. Тиде поро кумылан ўдырамаш шочмо ялжым тўзатымашлан шке келге шинчымашыжым, кугу илыш опытшым пуа, ял калыкын илышыжм моторрак да веселарак ыштышаш верч тырша. Тудо Маевка ялыште 1967-ше ийыште шочын. Калык мут почеш, «кушто шочын – туштак кўлеш лийын». Маргарита Микаевна шочмо ялже верч чонжо дене тургыжлана, ялысе калыкым пагала, полышым йодын толшылан эре полшаш ямде улеш. Тиде поро ўдырамашын пашаже нерген статьям савыктенна ыле. Кызыт мый «кийыше кўй йымаке вўд огеш його» манын ойлышо айдеме нерген возынем. Тудо шке тыршымыже гоч ончыктен – поро шонымашыш шуаш лиеш.
Маргарита Микаевна – волгыдо, виш чонан, поро айдеме. Тудо пиалан ўдырамаш – поро ўшанле вате, кок мотор ўдырын аваже да 5 уныкан куваваже. Маргарита Микаевна мутланымына годым чон почын пºлалте – поро шонымашышкыже шуын.
- Маевка тыланда мо улеш? – йодам героем деч.
- Тиде мыйын йоча жапемын ялже, - шыргыжалын ойла тудо. - Мый тышакын шочынам, но пўрымаш вес кундемыш на‰гаен. 1969 ийыште ачана колымеке, йоча-влакым тўрлº вере шалатеныт.
Тў‰алтыш школым Ваксола ялыште, варажым Ардаш кыдалаш школышто тунемынам. 1982 ийыште, кандаш классым тунем пытарымеке, Бирск оласе медучилищыште тунемынам. Тудым тунем пытарымеке, Свердловск областьысе Первоуральск олашке пашаш каенам. Визымше классыште тунеммем годым «Виш книга» лўман кином онченам ыле. Тиде кинон Таня лўман героиняже мыйын чонышкем кугу шонымашым пуртен. Тудо ученый-микробиолог, пенициллин препаратым изобретатлен. Тиде препаратым Лебедев врач шымлаш тўналын. Таня ўдыр тудын суртыштыжо науко сандалыкышке верештеш да тиде пашам шуяш кумыланеш. Тиде кино сўрет чоныштем кугу палым кодыш – лаборант лияш шоныш шочо. Ойлат, пуйто иктаж-могай кўкшытыш шуаш кумыл шочеш гын, то айдеме тыршымыже гоч шонымашышкыже садак шуэш. Первоуральск олашке толмеке, мый лектын коштшо ОСПК бригадыште вўрым налме станцийыште лаборантлан пашам ышташ тўнальым. Мый шонымашкем шуым, нимучашдыме пиалан айдеме лийым. Ме коллегына-влак дене пырля Свердловск областьысе олалашке донор-влак деке кошташ тўнална. Донор вўр гыч препарат-влакым ыштенна (кукшо плазма, иммуноглобулин, гаммаглобулин да моло). 1989 ийыште биохимий дене Екатеринбург олаште первичный специализацийым эртышым да клинико-диагностический лабораторийыште лаборант пашам ыштышым. Новосибирский медицинский академийыште иммунологий дене квалификацийым нºлтымº курсым эртышым. Варажым мыйым экспресс-лабораторийыш пашашке ўжыч. Тушто мый гемостазым шымлаш тўнальым. Чын ойлат: курымеш иле – курымеш тунем. Мылам пашам пеш келшен да мый тудым кумылын шуктенам.
35 ий наре медициныште пашам ыштенам. Сулен налме канышыш лекмеке, эше ик шонымашемым илышыш пурташ шонен пыштышым. Чон эре шочмо верыш шупшын. Кунам Юра изам Маевкыште мландым налаш лиеш манын ойлыш, шуко шоныде тышке толынна. Мыланна мланде участкым ойырен пуышт. Ме тыште пºртым чо‰ен, илаш тўналынна. Мый дечем пиалан енже уке – мый кугезем-влакын мландыштышт илем. Тудым тўзатышаш верч вием шутымо семын чыла ышташ тыршем.
Чулым да чолга Маргарита Микаевналан кºра ялыште сылне «Сылвий» лўман вокальный ансамбль шочын. Тудын участникше-влак: Алена Камиланова, Вера Шайхутдинова, Анна Сагитова, Ирина Ишалина, Елизавета Андреева, Елизавета Андреева, Ема Минилбаева да Маргарита Кайниева. Нуно шке шочмо верышт нерген сылне муро-влакым йонгалтарат.