Ноябрь тылзыште Кемий ялыш йырысе чыла ялла гыч чумыргеныт. Сельский поселенийын администрацийже воктене постаментыш ДТ-54 тракторым шогалтеныт. Кугырак-влак молан тудым шогалтымын историйжым палат. Рвезыракшын йодыш шочеш, молан вий пыштен тиде пашам шукташ кўлын.
Монумент шогалтымын амалжым муаш ожсо илышыш пєртылман. Вашмутым кычалаш Кемий ялысе модельный библиотекын тўн библиотекарьже Елена Шамиданова полша.
«Дружба» колхоз 1959 ий 27 сентябрьыште кок колхозым («Лысенко лўмеш» да «Бирь») ушен ышталтын. Колхозын лўмжє пеш келшен толын. Тиде колхозыш тўрлє ялла гыч калыкым ушеныт: У-Мари, Шабан, Бабай, Николаевка, Пайтара, Йошкар Памаш, Байкаш, Кемий. Нуно келшен, икоян лийын пашам ыштеныт.
Ял озанлык, чынжымак, виян лийын. «Дружба» колхозын архившым ончалына гын, ужына - вольык ончымо паша да пасу паша деч посна мўкш
ончымо пашамат шуктеныт. Чылаже 4 мўкшотар лийын, кажне мўкшотарыште 70-180 омарта лийын. 14 центнер дене мўйым налыныт.
1974 гыч 1979 ий марте колхозышто уэмдыме паша миен. Сєсна фермым (тушто 1400 сєснам ашненыт) у зданийыш кусареныт. 600 вуй тўкан кугу вольыклан комплексым чо‰еныт да тушко тошто ферме гыч лўштымє ушкал-влакымат кусареныт.
Библиотекыште аралтше материал-влак гыч ужына - 1984 ийыште колхозышто 40 трактор, 21 автомашина, 19 комбайн да тулеч моло ял озанлык техника лийын. 90-ше ийлаште шурно идым ден шурно складым чоненыт. 6154 га кумдык пасушто шыдан, уржа, шож, шўльым вўденыт. Кокла лектышыже ик гектар гыч 12 центнер лийын. Перестройка деч вара колхоз шаланен.
Кызыт кугырак ийготан-влак, кємыт рвезе жапыштышт колхозышто пашам ыштеныт, Кемий библиотекыште вашлиймашым эртарат, музейлан материалым погат. 2024 ийыште колхозын 65 ияш юбилейжылан ямдылалтыт. Тўрлє документ, фотографий, награда-влакым чумырат. Трактор – колхоз пашаен-влакын паша символышт.
Пьедесталыш тиде кўртньє агрегатым шогалташ шоныш дене ялын чолга е‰же-влак келшеныт, нунын коклаште Кемий сельский поселенийын вуйлатышыже Герман Байдимиров, 1990-1999 ийлаште колхоз председательлан пашам ыштыше Вячеслав Бикмурзин, тракторист-влак Василий Иляев, Радик Салиев, Михаил Бикмурзин, Валерий Шамиданов, Геннадий Яшпаев.
Тракторым постаментыш шындаш спецтехника, кран кўлеш лийын. Постаменлан фундаментым ышташ Радик Шамиданов, Александр да Кирилл эргышт-влак дене, Юрий Ашиев, Николай Николаев, Андрей ден Александр Айгузинмыт полшеныт. Кабиным Бабай ял гыч «Дружба» колхозышто трактористлан пашам ыштыше Гадлхан Каримов тўзатен.
Коллектив шке пашаж дене колхозын лўмжым пенгыдемден. Чылан келшен, ик ой дене пашам ыштеныт. Тў‰алме поро шўлышан пашадам умбакыже шуяш, порылыкым, тазалыкым, яндар кавам тыланена.