Мишкан районын культура илышыже нерген

 - Районыштына Россий Федерацийын государственный национальный политика стратегийжым илышыш шы‰дарыме шотышто паша ышталтын шога. Тудын негызеш «Россий нацийын икоян улмыжым пенгыдемдымаш да Башкортостан Республикысе калык-влакын культурыштым вияндымаш» («Укрепление единства российской нации и этнокультурное развитие народов в Республике Башкортостан») государственный программе ышталтын. Мишкан районышто коло утла т¢рлº калык ила: марий – 70,6 процент, тотар – 15,8 процент, руш – 6,6 процент, пошкырт – 6,5 процент, моло - 0,3 процент. Районный газет лаштыклаште, официальный учреждений сайтлаште калык й¢ла ден калык культурым аралымаш пашалан кугу вер ойыралтеш. БР вуйлатышын кюштымыжº почеш муниципальный образований-влаклан брендовый мероприятий-влакым эртараш идалык еда 500 тюжем тенге ойыралтеш. Мемнан районна тений межрегиональный кюкшытан «Мотивы финноугории» финно-угор калык музыкальный творчество фестивальым эртараш оксам налын. Тыгак мемнан-влак БР-се государственный йылмым БР-се калык йылме-влакым аралаш да вияндаш БР вуйлатышын Грантшым налыныт. Тудын кугытшо 453 тюжем тенге лийын. Тиде окса полшымо дене «Кидкопаште кече» йоча творчество фестивальым эртараш планым ыштыме. Республикын бюджетше кюшеш Культура дворецыште капитальный ремонтым ыштыме. Культура дворецын фасадшым олмыкташ 20 миллион тенге оксам ойырымо, входной группым олмыкташ - 9 миллион тенгем. Тыгак «Раш паша» программе кышкарыште шуко пашам ыштыме: Корак ялысе клубын пºртвуйжым 230 тюжем тенгелан леведме. 63454 тенгелан ямде ПВХ тºрза-влакым налме. Нуным ЦБС-ыште, Ирсай, К¢рзе ялласе библиотекылаште шогалтыме. Йылыш ялысе клубышто 83 тюжем тенгеаш пиролизный конгам шындыме. Корак ялыште илыше-влак тыгак ППМИ программыште участвоватленыт да 500 тюжем тенгем налыныт. Тачысе кечылан калык йюлам да культурым аралымаште да шымлымаште ялысе библиотека-влак да Культура пºрт тюн верым налын шогат. Нунын тыршымышт дене ожсо йюла ден пайрем-влак уэшын илышыш пºртылталтыт. Мишкан районышто марий йюлам аралаш да вияндаш полшышо ятыр пайрем ден мероприятий эртаралтеш: «Уярня», «Семык» пайрем-влак, «Яндар йюк» самырык-влак кокласе марий муро конкурс, «Маска пайрем», «Шорыкйол» марий календарно-обрядовый пайрем-влак, «Кушталташ йодеш чонемже» хореографический фестиваль-конкурс. Тидын годым моло калык йюлат ºрдыжеш ок код. Мутлан, «Троица», «Покров», «Пасха», Рождественские посиделки» руш, «Каз омасе», «Ханым солтаным» тотар, «Науруз», «Ой туе» (пºртым кутлымаш), «Бапес туе» (люмым пуымаш) пошкырт обрядовый пайрем-влак эртаралтыт. Районыштына тыгак марий, тотар, пошкырт кече-влак эртаралтыт. Кажне ийын муниципальный районысо илемлаште июль-август тылзылаште, калык-влак кокласе кылым пенгыдемдаш манын, «Салам лийже, ял калык» («Здравствуйте, односельчане») мероприятий, фестиваль, конкурс-влак эртаралтыт. Ч¢чкыдын декоративно-прикладной искусство мастар-влакын да калык мастар-влакын выставкышт эртаралтеш. Ончыкылык планыште кугу мероприятий-влакым эртараш план уло. Мутлан, ялласе Культура пºрт дене клублаште калык й¢ла дене кылдалтше пайрем, конкурс, фестиваль-влакым эртараш палемдыме. 2023-2025 ийлаште район кюкшытан брендовый мероприятий-влакым эртарыме шотышто план проектым ыштыме. Мый уже палдарышым, нуным эртараш республик идалык еда 500 тюжем тенгем ойыра. Кажне ийын библиотека-влакын фондышт тюрлº йылме дене возымо литература дене пойдаралтеш. Библиотекылашке 2023 ийыште пошкырт, марий, татар, руш йылме дене лекше 560 экземпляр книгам кондымо, нунын чумыр акышт 212000 тенгеш шуын. Кугу вер краеведений пашалан ойыралтеш. Тудо Башкортостан Республикыште илыше калык-влакын культурыштым, фольклорым, шочмо элын историйжым шымлаш, калык йюлам арален кодаш да вияндаш виктаралтын. Библиотекылаште пошкырт юбиляр-писатель-влаклан люмлалтше книжно-иллюстрированный выставке-портрет-влакым верандыме. Башкортостан Республикысе люмлº ен-влак люмеш мероприятий-влак эртаралтыт. Эртыше ийыште библиотекылаште калык йюлам арален кодаш виктаралтше 574 мероприятийым эртарыме. Нине мероприятийлаште чылаже 14200 ен участвоватлен. Тений гын участник-влакын чумыр шотышт эшеат ешаралтын. Кугу куанымашым йоча искусство школын пашаже пурта. Тушто талантан йочана-влак шке мастарлыкыштым шуарат. Нуно республикысе калык композитор-влакын произведенийыштым колыштын, могай сенымашыш шумыштым, фольклорым да калык муро-влакым шымлат. «Ладушки» образцовый йоча ансамбль (Н. Иванова вуйлата) районыштына гына огыл, республикыштынат кумдан палыме улеш. «Калейдоскоп» (М. Яшина вуйлата) да «Вдохновение» (И. Янситова вуйлата) куштышо коллектив-влакын репертуарыштышт руш, марий, тотар, пошкырт куштымаш-влак улыт. Тидлан кºра нуным чыла вереат кидым рюж совен вашлийыт. Мый культура пашаен-влаклан чылаштланат кугу таум ойлем. Башкортостан Республик вуйлатыше Радий Хабиров каласен: «Ме элна дене пырля шкенан культурына ден йюланам аралена».

Венера АГЛЯМОВА.