Ыштышаш паша шуко

Погынымашым БР-се «Эрвел марий» региональный калыкле-тўвыра автономий ОО-н марий йўла пӧлкажым вуйлатыше Вячеслав Сабиров вўден. Тушто ятыр йодыш почеш каҥашыме.
Мутат уке, ыштышаш паша моткоч шуко. Мутлан, марий йўлан але мартеат раш философийже уке – Ош Юмым кажныже шке семынже умыла. Тиде, конешне, ик могырчын сай, но, вес могырчын, Юмо нерген могай-гынат раш умылымашат лийшаш. Философий дене пырля историйымат палыман. Тыште, тудет молан кўлеш манше-влакат улыт. Теве, маныт, кумалтышым эртарена да умбакыжат тыгак эртарена. Но, курым ончычсо шымлызе-влакын возымыштым лудына гын, йӧршын вес сўретым ужына – кугезына-влак ятыржым вес тўрлын ыштеныт улмаш. Тидым шотыш налде ок лий, вет ме кугезе йўлалан она эҥерте гын, марий йўлам вияҥдыше огыл, а неоязычник лийына. Икманаш, йўлаштына чылажат шонен лукмо лиеш.
Вес пўсӧ йодыш – кумалтыш-влакым рашемдымаш да арален кодымаш. Кызытсе саманыште кўсото але моло кумалтыш кадастровый реестрыш шнуй вер семын пурталтын огытыл гын, нуным кузе арален кодет? Вет ондак закон ончылно тиде вер кумалтыш улмым доказатлыман. А тидым ышташ коклан моткоч неле, вет марий отышто пушеҥге-влак деч моло нимо уке. Южо ялыште гын, кушто могай кумалтыш лиймымат сайын огыт шарне.
Кумшо ситыдымаш – культура пашаеҥ-влак да верысе власть дене пеҥгыде кыл укелык. Нунын деч посна онаеҥлан пеш неле.
Нылымше – школ-влак дене кыл укелык. Йоча кунам шочмо йўлажым аклаш да пагалаш тўҥалеш? Кунам тудым изинек ужын кушкеш, тудын нерген ойлымым колыштеш.
Эше ик кугу ситыдымаш – раш календарь укелык. Каже кундемыште пайрем-влакым шке семынышт эртарат. Тиде йодышат пеш пўсӧ, вет кажне кундемыште илыше марий ме гына чын улына манеш. Тыште пўртўс вашталтыш да астрономийлан гына эҥерташ кодеш.
Погынышо йодыш-влакым решатлаш манын, Мишкан селаште посна конференцийым эртараш пунчалме. Тудо ноябрь тылзыште эртышаш.
Вячеслав КАМИЛЯНОВ.