Шекланыза, мошенник-влак ондалат!

Шекланыза, мошенник-влак!

Россий МВД-н Мишкан районысо отделже эн кумдан шарлыше схема-влак дене палдара:

Телефон дене йыҥгыртат

Преступник-влак абонентский номерыш але стационарный телефоныш йыҥгыртат да иктаж шочшыда але полиций пашаеҥ улам маныт. Пуйто тендан лишыл еҥда аварийым ыштен да кучалтын. Тудым мут кучаш шогалташ огыл манын, абонентский номерыш оксам кусараш йодыт.

Мом ыштыман: телефонышто каласыме лишыл еҥда деке звонитлыза да мо лиймым рашемдыза. Йыҥгыртыше еҥ шотышто иктаж-могай коктеланымаш лектеш гын, шке гына вашмутым палыме йодышым пуыза. Лишыл еҥдам полицийын могай отделенийышкыже намийымым йодса, вара ты отделын дежурный частьше гоч умылен налза

Шарныза, должностной еҥлан оксам кусарымаш РФ УК-н 291 статьяшкыже пура, должностной еҥлан взяткым пуымаш.

СМС-увер але банкысе безопасный службын сотрудникше йыҥгырта

Тендан картыда блокироватлалтме нерген увертарат, счетда гыч палыдыме еҥ-влак оксам налаш тєчат маныт. Тидым чарен шогалтышашлан мошенник-влак тўрлӧ амал дене картыдан реквизитшым пален налаш тыршат, варажым счетда гыч чыла оксам шолыштыт.

Мом ыштыман: картын блокироватлалтмыжым але оксам налаш тєчымым рашемдаш банкын клиентский службышкыжо йыҥгыртыман. Тиде номер картын вес могырныжо ончыкталтын. Нигєланат, эсогыл банк пашаеҥланат, картын срокшо кунам лекмым, вес могырысо кодым да смс кодым ида ойло.

Интернет гоч сатум налме але ужалыме

Мошенник-влак уке сатум темлат да тидлан сату акын ужашыжым але чумыр суммыжым колташ йодыт, оксам налмеке, нуно йомыт.

Ужалыше деке звонитлат да сатуштым налаш кумылан улмышт нерген ойлат, вигак предоплатым тўлаш сӧрат. Сату оза оксам кушко кусараш манын, картын реквизитшым колта. Ик жап гыч мошенник оксам колташ лийдыме нерген увертара да картын озажым банкомат деке мияш йодеш, туштыжо тудын кўштымыж почеш икмыняр операцийым ыштыкта. Тиддеч вара гражданинын картше гыч чыла оксаже йомеш.

Мом ыштыман: нигєланат, эсогыл банк пашаеҥланат, картын срокшо кунам лекмым, вес могырысо кодым да смс кодым ида ойло. Оксам кусараш картын номерже сита.

Призым модын налында

Тыланда призым модын налмыда нерген увертарат да тудым колташ почта роскотлан але налоглан оксам колташ йодыт.

Мом ыштыман: те иктаж-могай конкурсышто официально участвоватленда мо? Тидым шарналтыза. Уке гын, ты уверлан ида вашеште да тудым ўштыл кудалтыза.

Опросым эртарат

Мошенник-влак социальный сетьлаште але электрон почтышто кумдан палыме торговый маркын лўмжӧ дене опросым эрташ йодыт, тидлан оксам тўлаш сӧрат. Ты оксам налшашлан еҥ-влак банкысе картыштын реквизитшым колтат, вара тушечын окса йомеш.

Мом ыштыман: шарныза, кеч-могай оксам колтымаш - мошенничество.

Социальный сетьын страницыжышкыже пурат

Мошенник-влак социальный сетьын страницыжым пудыртен пурат да тендан лўмда дене йолташда, палымыда-влак деч оксам кўсынь йодыт. Полшаш шонен, еҥ-влак оксам колтат. Тыгаяк йодыш дене смс-уверым колтен кертыт.

Мом ыштыман: тыгай увер тендан деке пура гын, тудым текшырашлан колтышо еҥ деке звонитлен рашемдыза. Тидлан лач телефон дене гына йыҥгыртыман, а социальный сеть гоч мутланыман огыл. Телефон дене звонитлен огыда керт гын, смс-увер дене лач тудын гына вашештен кертме йодышым пуыза.

Е. ИСАКАЕВ, полиций пашаеҥ.