Шокто, шокто гармонетым, гармонь йўкшє весела...

Таче У Эшым ялысе гармонист-влак нерген ушештарен возаш шинчым. Мыняр ийым илен эртарет, тунаре шочмо-кушмо ял ок мондалт.

Мемнан ялна ик уреман, 36 кудан ыле. Калык миен-толын, икте-весылан полшен илен, кеч илыш сар деч вара неле лийын.

Мый 1946-1952 ийласе жапым шарнен шинчем. Ялыште тунам ни радио, ни телевизор уке, ала-кунам ик гана «немой» (йўкдымє) кином конденыт, но чылан ончен кертын огытыл: ту пагытыште ик ыр оксат лийын огыл. Туге гынат калык веселитлен илаш йєным муын: шке коклаштышт гармонь дене шокташ шўмаҥыныт. Сар деч ончычат музиканче-влак ятыр лийыныт, но 3-4 енын гына шкенжын семўзгарже улмаш. Тиде Сайдуганов Сайнушын, Ижбулдин Никитан, Ибаев Сатылайын, Байрашев Пайгызан, Сайметов Николкан.

Война деч вара рвезе-шамычет погынен шокташ тунемыныт. Тиде Петкин Кольошка, Иликбаев Мирон, Валишин Вася, Васинмыт, но нунын варажым эргышт-влакат гармонь деке шўма‰ыныт: иза-шольо Васинмыт, нунын нерген (Валентин, Виталий, Саша) Андрьян ачашт воштыл ойлен: «Кузе от шокто коеш, могай сай, поро, йєратыме муро-влакым гармонист-влак нерген муратат». Мыят икмыняржым возен колтем:

Кўрен имне, зангар пўгє,

Кўлеш шўштє ышлия.

Мемнан йолташ музиканче,

Кўлеш мотор кольялук.

Зангар тувыр ямлын коеш,

Аркаште тўредмаште.

Мемнан йолташ мотор коеш,

Музикан шоктымаште.

Шокто, йолташ, музиканым

Мыйын мур(ы)мо семемым.

Тый шокталте, мый муралтем,

Кодшо шарнен илашна.

Ялыштына Гайнетдиновмытын 5 эргыштат музиканче ыльыч. Тиде Кайни, Сайди, Санька, Гриша, Миша. Суртышто шкеныштын гармоньышт лийын. Туге ямлын шоктеныт теве, куштен моштыдымат кушта, мурен ончыдымо енетат яндар йўкшє дене муралтен колта. Чылан поро чонан улмышт дене ойыртемалтыныт, калык нуным пагален.

Чаманаш веле кодеш, нуно илыш дене шукертак чеверласеныт, но музиканйўкыштпоро улмышт калык коклаште ила. Кызыт Васин Андрьянын Саша эргыже У Эшым ялыштак ила. Мотор мунло семже дене калыкым куандара. Кызытат рвезе калык мурен-кушта, поснак сўанан, сабантуй годым. Тыгай годым музиканче-влакымат куандарен мурат:

Шокто, шокто гармонетым,

Парняет шумеш гынат.

Рвезе пагыт эртен кая,

Ош тўня кодеш гынат.

Шке музиканым шокта,

Парняже модын шога.

От кошт гынат, коштде ок лий,

Шинчаже модын шога.

Музиканче мом каласа,

Мураш, кушташ каласа.

Мураш, кушташ гына огыл,

Пырля илаш каласа.

Музиканчым мый йєратем,

Музиканчын досшо улам.

Латкок досшо уло гынат,

Первый досшо мый улам.

Ямле У Эшым ялыштем шуко моло инструмент денат шоктышоен-влак улыт. Иктыже нерген лудшо-влакым палдарынем – тиде Камилянов Иван (ялыште Йыван маныныт). Тудо устан скрипка дене шоктен. Скрипкам куча, шыман йыр калыкым шыргыж ончалеш, шокташ тўналеш. Тунаре мунло, шўмым тарватыше, ныжыл сем-влакым шоктен. Шып шогаш ок лий, кє дыр капшым сем почеш тарватылеш, кєн дыр йолжо сем почеш модеш, южгунамже семже почеш шинчавўдшат ташлен лектеш. Жалке, фотожым муын шым керт. Мемнан жапыште войзышо уке ыле. Тыгай уста, поро чонан мыйын У Эшым ялысе калыкем.

Игнаева (Петкина) Антонида, Ардаш ял.