Профессийлан ўшанле улыт

Торговой паша чыла государствын илышыштыже эре тўн верым налын шоген, а рынке илыш виянме дене тудо утларак чапланен. Торговля пашаен-влакын пашаштым аклышашлан да экономикым вияндымаште тудын кўлешлыкшым ончыктышашлан тиде пайремым - Торговля пашаен-влакын кечыштым учредитлыме.

Таче ме илышнам магазин деч посна чоненат огына керт. Вургем, кочкыш сату, сурт кєргыштє кучылтшаш арвер кўлыт - вик магазиныш вашкена. Мыланна, тыглай ен-влаклан, торговля пашаен - эн ончычак продавец, кассир. Могай кевытыште сатум налына, тудын нерген шке аклымашнам эн ончычак продавец-влакын кузе обслуживатлымышт дене ыштена. Сату налшым ужалыше торжан вашлиеш гын, тетла ты магазиныш мияш кумыл йомеш. А эре шыргыжын, поро кумылын вашлийыт гын, тушко вес ганат пурымо шуэш.

Лач тыге вашлийыт сату налше-влакым изирак магазинын сатучыжо-влак Ирина Васильевна Саликова, Раиса Михайловна Петрова да Рита Гуссамовна Нуриахметова. Нуно ик коллективыште ынде лу ий утла пашам пырля ыштат.

И. Саликова ден Р. Петрова кодщо курымын кандашлымше ийлаштыже Бирский кооперативный училищым тунем лектыныт. Училище деч вара Ирина Васильевна, изиш варарак Раиса Михайловна, Мишкан ХТП-шке практикыш толыныт. Тунам ты хозрасчетный предприятийым Карам Фархутдинович Хайретдинов вуйлатен. Нуно ту жап гычак Мишканыште шке ойырен налме профессийышт дене пашам ыштат. Варажым ХТП-м Мишкан райпошко ушеныт. Рита Нуриахметова ту жапыштак Уфасе кооперативный техникумым пытарен да Мишкан райпошто пашам ыштен. Тўрлє кевытлаште пашам ыштеныт. Паша стажышт 35 ий гыч 40 ий марте погына. Эре торговля пашаште гына ыштеныт.

Куштылго профессий уке, кеч-куштат тыршыде пашам ышташ огеш лий. А обслуживаний сферыште пашам ыштыше-влаклан поснак тўткє лийман. Сатучо-влак эре ен дене пашам ыштат, а клиент-влак тўрлє лийыт. Адакшым ты паша пеш кугу ответственностьым йодеш. Вет нунын кидышт гоч пеш кугу окса да сату эрта. Изиш гына йо‰ылыш лият гын, растратыш логал кертат. Нунылан пайрем да каныш кечылаштат пашам ыштыман. Тыгай кечылаште нунылан пашаже шукырак веле логалеш. Теве ты профессиональный пайремыштымат шукыжо паша верыште вашлиеш.

Ме сельский районышто илена, кажнын шке суртшо, оралтыже, пакчаже уло. Чыла шуаш кўлеш. «Кузе чыла шуктеда?» - йодмылан, шыргыжалын вашештат: «Ме шке пашанам йєратена, тынар ий ыштыме жапыште ме график почеш ыштен тунемынна. Мутат уке, мыланна ешна кугу энертыш. Нунын умылымышт да полшымышт дене ме чыла нелылыкым сенен кертына. Адакшым мемнан сату налшына-влакат моткоч сай улыт».

Нунын пашаштым кугурак нчальник-влакат аклат. Тидыжым тўрлє грамота-влак пенгыдемдат. Можо онай, тыгай грамота-влак дене посна ен-влак огыл, а чумыр коллективышт наградитлалтын. Тидыже коллективын икоян, спайле улмыжым ончыкта.

Мутат укае, торговля пашаен-влак - тиде продавец ден кассир гына огыл, эше товаровед, склад пашаен, водитель, помещенийым эрыктыше да шуко молат улыт. Нунын тўн шонымашышт - магазиныште сату шуко да тўрлє, магазин кєргє ару да йонгыдо лийже.

Торговый отрасльын историйже кужу да поян, тудо кечын виян толеш.

Шуко ен изи улмыж годым сатучо лийын модаш йєрата. Кугеммеке веле умылена, могай неле профессий тудо улеш. Тиде пайрем кечын ме торговля пашаен-влаклан тыршыман пашаштлан кугу таум ойлена да Ирина Сапликован, Раиса Петрован да Рита Нуриахметован коллегышт-влакым саламлымашке уло кумылын ушнена: « Тазалыкым, чытымашым, ешын полшымыжым, эре сай кумылым да мланде ўмбалне тыныслыкым тыланена!»

Татьяна ГОРДЕЕВА.