26 сес/октябрь – Мончаш пурымо кече/Банный день.

26 сес/октябрь – Мончаш пурымо кече. Тиде кечын мончаш пурыман да Монча кува ден Монча кугызам жаплыман. Калык ой почеш, нуно айдемылан мераҥ, пий, пырыс, выньык але муни семын кончен кертыт.

Монча калыкын илышыштыже кугу верым налын. Тудым шнуй верлан шотлышо-влакат улыт, но йоҥылыш лийыт. Молан манаш гын, монча – кок тӱням ушен шогышо вер. Ик могырчын, ӱдырамаш-влак тушто азам ыштеныт, ужар азам кум кече почела мончаште мушкыт, вес могырчын – колышымат мончаштак мушман. Икманаш, монча – кок сандалыкым ушен шогышо вер. Кече лекме жап гыч пелйӱд марте тудо ош тӱня дене кылдалтын гын, кече шичме жап гыч (поснак лӱдыкшӧ жап пелйӱд гыч тӱҥалеш) эр марте – вес тӱня дене. Тидлан кӧра тушко пелйӱд деч вара коштын огытыл – шӱкшондал да моло екысуко-влак улылан ӱшаненыт. Ожнырак кастенат кошташ тоштын огытыл. Эше мончаште пелйӱд деч вара музиканым да моло семӱзгарым шокташ тунемаш лиеш маныт. Тидлан ик йӱдыштӧ ия-влак туныктен кертыт. Шӱведашат тыгак тунемаш лиеш маныт.

Агытан кастене мура гын, игече вашталтеш. Агытан-влак эрок мурат гын, лывырта. Пыл-влак кечывалвелчын писын ийын толыт гын, вашке игече пужла. Кече пыл-влак шеҥгеч нӧлтеш гын, кечымучкылан игече ик гана огыл вашталтеш.

26 октября - Банный день. В это день нужно помыться в бане и постить Банника. По народной молве, он может предстать перед человеком в облике зайца, пса, кота, веника или лягушки.

Баня в жизни людей играла огромную роль. Баня объединяла два мира. С одной стороны там рожали детей, обмывали три дня подряд новорожденных, с другой стороны - обмывали мертвых. В общем, от рассвета до полуночи баня находится как-бы в этом мире, с заката до рассвета - в другом. Раньше верили, что послу полуночи там поселяются разные духи и существа. Есть поверье, что в бане после полуночи можно научиться играть на гармошке и на других инструментах. Этому людей учат разные ия - духи. Они могут научить искусству игры на гармошке за одну ночь. Также могут научить желающих колдовать.

Если петух кричит вечером, погода поменяется. Если петухи кричат рано утром - потеплеет. Если тучи быстро плывет с юга, скоро погода испортится. Если солнце восходит из-за туч, погода в этот день изменится не раз.