«Йоча-влак дене пашам ышташ мылам келшен…»

Ме ожно илыше лўмлє ен-влак нерген, тачысе уста пашаен-влак нерген шуко палена, но тыгодымак воктеннак илыше, чумыр илышыштым образований системым вияндаш полшышо ен-влакым огына уж. Ик тыгай енлан Ольга Семёновна Егоровам шотлаш лиеш. Тудо Мишкан тўналтыш школышто ўмыржє мучко пашам ыштен. Тыгай ен-влак дене ме кугешнышаш улына. Молан туныктышо профессийым ойырен налында манын йодмылан, тудо вигак раш вашмутым пуыш: «Мылам йоча-влак дене пашам ышташ келшен. Тиде профессий шкаланат творчески да духовно виянаш полша. Тиде паша айда-лийже ен-влаклан огыл, тыште чон порылык, йочам йєратымаш ончыл верыш лектыт. Туныктымо паша мылам эре жап дене тєр ошкылаш, можыч, ончыкыракат каяш полшен». Ольга Семеновна шке педагогический пашажым 1957 ийыште Мокрушин шымияш школышто тўналтыш класслаште туныктышо семын тўналын. 1958 ийыште Месягут педагогический училищыш тунемаш пурен. Тудым тунем пытарыме деч вара Мишкан кыдалаш школышто пашам ышташ тўналын. Пел ий гыч ВЛКСМ Мишкан РК-н школьный молодежь да пионер-влак дене паша шотышто отдел вуйлатышылан шогалтеныт. А тиде пашам сайын шуктышашлан организаторский талант, пашам йєратымаш, цельыш шуаш тыршымаш да ту годсо комсомолын моло йодмашыжлан келшен толмаш кўлыныт. Ольга Семёновна пашам тўналме икымше кече гычак шкенжым жапын йодмыжлан келыштараш тўналын да эре илыш пєрдемыште пєрдын. Тудо школлаште пионер дружина-влакын пашаштым виктарен шоген, пионер лагерьлашке вожатый-влакым туныктышо да студент-влак кокла гыч ойырен, тўналтыш организацийлаште комсомолыш у ен-влакым пуртен, пионер-влакым районный мероприятийлаште участвоватлаш туныктен да шуко моло пашам ыштен. Кунам комсомол райкомын секретарьже-влак иктаж-могай сессийыш але отпускыш каеныт, Ольга Семёновналан нунын пашаштым шукташ пернен. Нине кечылаште тудо колхозлаште эртыше чыла мероприятийыш коштын: уржа-сорла, государствылан икымше гана колтымо кинде, паренгым кўнчымє да молат. Кугу верым тудо комсомол-влакын политический грамотностьыштлан да идейно шуаралтмыштлан ойырен. Тидлан лўмын комсомольский политучебым эртарен, пырдыж газетлам луктыныт, агитационный материал-влакым шаркаленыт, молодежный газет ден журналлам тўшкан лудыныт, библиотекыш коштыныт. Тудо «Дружба» районный газет дене пенгыде кылым кучен, комсомолец-влакын илышышт гыч онай материал-влакым возен. Ольга Семёновнан йўкшє район газет гыч гына огыл, а верысе радио гочат йонген. Мишкан кандашияш школышто туныктышо Дарья Бикмасовна Паляева дене пырля колхоз да совхоз пашаен-влак, районысо учреждений да организаций да сай ен-влак нерген онай материал-влакым ямдыленыт. Передача кок йылме дене лектын. Дарья Бикмасовна марла, а Ольга Семёновна рушла лудыныт. Кугу вер молодежын физический шуаралтмыжлан ойыралтын. Комсомол райком «Урожай» ДСО да спорткомитет дене пырля ече, куштылго атлетике, волейбол дене танасымашлам, «Зарница» да «Орленок» модмашлам эртареныт. Районысо комсомолец-влак субботниклаште, агитбригадылаште (ту жапыште агитбригада движений кумдан шарлен) чолган участвоватленыт. Нуно тўрлє выставкым ямдыленыт, экскурсийлам эртареныт, ял да селалаште добровольный калык дружинылаште дежуритленыт, тимуровский движений пашам ыштен. Мишканыште «40 лет ВЛКСМ» паркым тўзатымаште кугу пашам шуктеныт. Комсомолец-влак тушто пушенгым шынденыт, канаш тенгыл-влакым ыштеныт, куштымо площадкым ышташ энер гыч ошмам шупшыктеныт. Кенежым паркыште йоча-влаклан леведышан кинотеатр пашам ыштен. Кино тўналме деч ончыч Ольга Семёновна самырык-влак ончылно выступатлен, лўмлє ен-влакын илышышт гыч онай историй-влак дене палдарен, тўнямбал калык-влакын йомакыштым ойлен. Тунам паркыште кином тугок ончыктеныт. 1962 ийыште тудо Мишкан кандашияш школышко куснен. Школышто паша корныжым икымше класс вуйлатыше семын тўналын, классыште 44 йоча лийын. Эн шуко йочаже Мишкан йоча пєрт гыч коштын. Класс вуйлатышылан паша пеш шуко логалын. Занятийым рушла эртареныт. Ольга Семёновнан мутшо почеш, лач тиде ийыште школлаште тўн предмет-влакым рушла намияш тўналыныт. Марий йылме ден литературым марий туныктышо-влак эртареныт. 1967 ийыште РОНО вуйлатыше А. Мадияров тудлан «Совхоз» микрорайонышто чоналтше тўналтыш школ директорлан шогалаш темлен. Тиде школым чонымо инициатива дене Мишкан совхоз лектын. Тунам совхоз директорлан В. Самойлов пашам ыштен. Школ чоналтме жапыште Ольга Семёновна Мишкан селасе 2 №-ан йоча садыште воспитатель лийын. Воспитатель пашам шуктен гынат, школ чоналтме пашам эре шинча ончылныжо кучен. Тиде жапыштак школлан туныктышо-влакым кычалын. Вет школ - тиде пырдыж гына огыл, а эн ончычак тушто пашам ыштыше туныктышо деч шога. 1968 ий 1 сентябрьлан школ шке омсажым почын. Тушто тў‰ шотышто ты микрорайонышто илыше изи йоча-влак тунемыныт. 1969 ийыште Ольга Семёновна Марийский государственный педагогический институтыш тўналтыш класслаште туныктышо-влакым ямдылыше факультетыш тунемаш пурен да тудым 1974 ийыште сайын пытарен. Ольга Семёновна Мишкан тўналтыш школышто коло шым ий пашам ыштен, тушечын 22 ий - туныктышо да вич ий директор лийын. Йоча-влакым туныктымо да воспитатлыме пашалан тудо чумыр илышыжым пуэн да тидлан нимынярат ок ўкынє. Классыш пураш да тушто шинчыше йоча-влакын чурийыштым ужаш - эн кугу пиал, манеш тудо. 1996 ийыште Ольга Семёновна сулен налме канышыш лектын. Тудын чумыр педагогический стажше кумло индеш ий. Тўналтыш класслаште пашам ыштыме жапыште тудо ятыр шўдє дене йоча-влакым туныктен луктын. Тудын тунемшыже-влак чонышо, механизатор, туныктышо, врач, инженер, военнослужащий… да просто сай айдеме лийыныт. Кажныже тудлан тауштен ила. Тудын икымше тунемшыже-влак ынде кудло ий деч кугурак улыт. Нуно Ольга Семёновнам шарнат да пагалат гына огыл, а тудын дене пенгыде кылым кучен илат. Ончычсо ик тунемшыже тудлан кугу роза пеледыш аршашым курьер гоч колтен. Тиде историйым шарналтымыж годым шинчажат вўдыжга. Арам огыл ойлат, туныктышын пашаштыже эн шерге йоча-влакын тауштымашышт. Тунемшыже-влак тудым шарнат гын, илышым арам илен эртарен огыл. Тудын ўшанле энертышыже да полышкалышыже Андрей Илинбаевич пелашыже да Владимир ден Сергей эргышт-влак лийыныт. Тудын эргыже-влак шукертак образованийым налыныт. Чаманаш веле кодеш, пелашыже ош тўням коден каен. Январьыште Ольга Семёновна юбилейжым палемда. 85 ияш улеш гынат, ончычсыж гаяк чулым, чолга улеш, мыскара кумылжымат арален коден да илышым оптимизм шўлыш дене онча. Юбилейже вашеш тудлан пенгыде тазалыкым да пиалан илышым тыланена. Тек лишыл енже-влак, тунемшыже-влак эреак пеленже лийыт.

В. КНЯЗЕВ.