«Онарын товарже» калыклан вийым пуышаш

Тиде парк кум ий ончыч гына шочын гынат, тушто уже икмыняр арт-объект уло. Мутлан, маска, капка-орол-влаклан, Юмын Авалан да моло марий юмо-влаклан лўмлалтше кў-влак, «Онапу»... Шукерте огыл, рашрак лияш гын, 8 октябрьыште, тушто «Онарын товарже» верланен. Онарым марий-влак чыланат сайын палат. Тудо мемнан кугезына, кугу капан патыр лийын. Чодыраште эн кугу пушенге кыдалже кугыт гына улмаш, йолчиемже гыч рокым почкалтарен гын, изирак курык шочын. Чодыраште илыше патырын, конешне, пеленже эре товар лийын. Но товар марий калыкын тюрлº пашам ыштыме да сар тарманже веле огыл, тудо тыгак тюрлº йюлам шуктымо годым кучылталтеш: кумалтыш, сурт йыр кºрдымº, йюрым чарыме годым. Ожнырак юмо ден керемет-влаклан вольыкым сºрымº годым товарым сакеныт. Икманаш, товар – марий сарзе да пашазе-влакын вийыштым ончыктышо символ улеш. Марий пºръенын кыдалыштыже эре кюзº ден товар кеченыт. Марий товар мут руш «топорлан» лишыл гынат, руш йылме гыч кюсынлымº огыл. Мут славян йылмылашкат, марий да финнн йылмылашкат иран йылме гыч пурен. Иран т¢шкашке пурышо калык-влак товарым «tapara» маныныт, варарак - «teber», лач тышеч марий «товар» да финн «tappara» шочыныт. Чын лияш гын, Онарын люмжат иран тукымыш пурышо скиф да сармат-влак дене кылдалтын. Арам огыл тиде тукымыш пурышо осетин-влакынат Онарлан лишыл нартвлак нерген преданийышт уло. Вет акрет жапыште марий калык скиф да сармат тюнян ойыраш лийдыме ужашыже лийын. Арам огыл «марий» мутшат иран йылме гыч пурышылан шотлалтеш. Онарын товаржым ышташ икмыняр ий ончыч Марий историй да т¢выра рюдерын тюн специалистше Алексей Ибулаев шонен пыштен, арт-объектым Вячеслав Сабиров ыштен, уста мастер Рим Галимов тудым художественно сºрастарен. Объектым почмашке Мишкан район МР администрацийын, Культура отделын, Образований отделын, Мишкан рюдº районный библиотекын, ветеран-влак советын представительышт да моло миеныт. Ме юшанена: у «Онарын товарже» верысе историко-культурный паркыште пале верым налын шогаш да турист-влакым селашкына толаш кумыланден шогаш тюналеш.

Вячеслав КАМИЛЯНОВ.