«Шонгылык мемнам суртышто ок ўчырє»

Республик вуйлатыше Радий Хабиров пашам тюналмыж годым Башкортостаныште туризмым вияндаш кюлеш манын каласен. Ситыдымашым инфраструктура лушкыдо улмо дене кылден. Р. Хабировын темлымыже почеш, туризмым вияндаш тыршыше компаний-влаклан грант, субсидий, налоговый льгота-влак дене полшаш тюналме. 2023-2024 ийлаште туризмым вияндаш государство 1,4 млрд тенгем ойырен. Инвестор-влак эше 2,1 млрд тенге дене полшеныт. Республикыштына турист-влаклан кемпинг (палаткан лагерь), глэмпинг (пюртюс лон- гаште каныш), каныме базылаште 600 ешартыш номер ышталтыныт. Республикыштына инвалид-влакланат турист семын кошташ йєным ыштыме. Туризм дене кылдалтше пашам Пюрº олаште илыше Вадим Байназов (тудо шкеже Мишкан район гыч улеш) шукташ тюналын. Тудо «Пырля коштмаш. Туризм» чатым ыштен. Ынде кумылан-влак тудын деке возалтын да республикын тюрлº районышкыжо миен толын кертыт. - Илалше-влак погынымо р¢дерыштына (2022 ийыште почылтын) чолгаен-влак шукын улыт. Нуно мер пашашке чулымын ушнат, таза илыш шюлыш дене илат да самырык тукымлан сай примерым ончыктат. Республикыштына туристический маршрут-влак почылтмо нерген уверым колмеке, илалшына-влак виклан республикын тюрлє верышкыже миен толаш кумыланыч, - ойла ветеран организацийын председательже Юлия Балахнина. – Движенийын туроператоржо лияш Мария Аймурзина келшыш. Тудо В. Байназов дене кылым кучен да группым поген. Мария Аймурзина «Сар жапыште кушшо икшыве» улеш. 80 ийым эртыше ийготан удырамаш ик гана вюдйогын деке 13 километрым йолын каен, тидлан тудлан ГТО значокым пуэныт. - Эртыше ийыште нелырак ыле, чыла информацийым телефон дене йынгыртен гына палаш лийын, тений, турпоездке-влакым организоватлыше ен посна чатым ыштымеке, чыла уверым палаш куштылго, - ойла Мария Алтынбаевна. – Мемнан ветеранна-влак чыла чолга да чулым улыт. Поснак – Чорай могырно, Ирсайыште, Йылышыште, Кюрзеште, Мишканыште илыше-влак. Ме корнылан оксам шке погена гынат, тюрлє сылне верым ужын толмаш мыланна нимо деч шерге. Кодший Торатау курыкыш мийышна. Курык вуйыш чыланат йолын кюзышна. Нойыйшна гынат, чоныштына куан гына кодо. Торатау курык – пюртюс памятник, тудо Башкортостанын ик символжылан шотлалтеш. Тиде курык мландюмбалне ик эн шонго курык улеш. Тудлан 285 миллион утла ий. 1960 ий гыч государственный значениян археологический памятниклан шотлалтеш, а 1965 ий гыч – онай геологический обьектлан. Весканажым Нуриман районышто верланыше пºрьен-влак монастырьыш мийышна. Тушто чыла вере ару, сылне деч сылне пеледыш-влак шинчам куандарат. Монастырь деч вара ме Красный Ключ памашыш кайышна. Тиде яндар вюдан памаш тюнямбалсе ик эн кугу памашлан шотлалтеш. Эше страус фермыште лийна. Озан олаш мийымашат кумылнам савырен. Тушто пеленна экскурсовод кошто – ме олан ожсо уремлаштыже коштна, мечеть ден храмлашке мийышна. Умбакыже мемнам Свияжск отро-ола вучен. Тиде мотор ола Свияга энер Юл энерыш ушнымаште верланен. Кава йымалсе музей манаш лиеш. Тушто чыла моткоч сºрал да сылне, шуко архитектура памятник уло, нуным 400-500 ий ончычак чонымо. Раифский монастырь шарнымашеш сайын кодо. Ола изи гынат, тушто университетат уло. Ме тыгак Челябе областьысе Ай энерыште верланыше «кукшо» вюдшунгалтыш-влакым ужна. Экскурсоводын мутшо почеш, тушто ала-кунам ожно энер йоген. Кенежым кукшо вюдкорно дене курыкын эн кюкшº верышкыже кюзаш лиеш. А могай тушто мотор! Канаш толшо турист-влаклан чыла условийым ыштыме – тарзанке дене тºрштылаш, кандыра кювар дене вончаш, тюрлº мероприятийлаште участвоватлаш лиеш, - кумыл нºлтын ойла Мария Алтынбаевна. – Тений кенежым Сочи, Волгоград олалашке, Абхазий Республикыш мийышна. Кумылнам пеш чот Мамай Курган нєлталын. Туристна-влак Янагуш ялышкат миеныт. Гзи Загитов люмеш музейыш пурен лектыныт. - Ял мыланна пеш келшыш. Музей пашаен Айрат Загитов ял кузе шочмо нерген онай историйым ойлыш. Кажне ийын тыште экспонат-влак ешаралтын шогат, - ешара ветеран. Пенгыдын каласаш лиеш – мемнан пенсионерна-влакым шонгылык суртыштышт ок ючыро. Кызыт 12 ен СольИлецкыште кана. Пенсионер-влакын ончыкылык планыштышт – Караидель да Аскын районлашке миен толаш.

Венера АГЛЯМОВА.