Пайдале вашлиймаш

Мероприятийым БР правительство РФ ял озанлык министерствын полшымыж дене эртарен. Тудо 26 март гыч 29 март марте шуйнен. Тыгай кугу агрособытийым почмаште БР правительствын премьер-министрже Андрей Назаров выступатлен. Тудын мутшо почеш, мемнан республик таче ял озанлык кооператив-влак шотышто ик эн ончыл верым налын шога. Башкортостаныште 430 тыгай кооператив уло. Аграрный комплексыште тўрлє сынан озанлык-влакын улмышт сай лектышым пуа. Сандене кугу агрокомплекс-влаклан гына огыл, тыгак изи фермер-влаклан полышым пуаш ыштыме. Премьер-министр каласен, кызыт беспилотный технологий да искусственный интеллект вия‰ыт. Шым миллион ял озанлык пасум цифроватлыме, тидыже ты кумдыкым тўрыснек контрольышто кучымым ончыкта. Андрей Назаров ял озанлык сферыште специалист-влакын ситыдымышт нерген ойлен. Чын, ты проблема республикыште пеш пўсє. Тудым решатлышашлан 39 районышто 126 агроклассым почмо. Форумышто Андрей Геннадьевич эше ик тыгай классым Буздяк районышто онлайн йєн дене почын. Кадр-влакын ситыдымашышт экспортым вия‰даш чаракым ышта. Премьер-министр «пасу гыч кевыт шєрлыкыш» процессым кажне стадийыште текшырен шогаш кўлмым палемден. 2023 ийыште 740 тўжем тонн ял озанлык продукцийым вес эллашке ужалыме, тидыже 2022 ийысе деч кок пачаш шукырак. Тидланже ял озанлык продукцийым ыштен налмашым кугемдымаш шотлалтеш. Тачысе кечылан Башкортостан Республик шкенжым шке пукшен-йўктен кертеш. 2030 ийлан ял озанлык продукцийым 25 процентлан, а экспортым 1,56 гана кугемдаш палемдыме. Андрей Назаров шкенан элысе да вес элласе - КНР, Белоруссий да Казахстан - партнер-влаклан кугу таум ойлен. Форумым торжественно почмо деч вара официальнывй делегаций ден уна-влакым выставке экспозиций-влакым ончаш ўжмє. Виш площадкыште кумылан-влак 140 единица ял озанлык техникым онченыт. Нунын коклаште К-525 трактор лийын. Тудо шагатыште 50 километр писылык дене кудал кертеш. «Фермер ял» посна экспозицийыште 50 озанлык ден кооператив шке продукцийыштым ончыктеныт. Сыр, ўй, шудо чай, шыл кочкыш, кинде, пастил да молат лийыныт. Уна-влак натуральный продукцийым ончен гына огыл, тыгак налын кертыныт. Башкортостан Республикысе ял озанлык мероприятийыште «Новые реалии АПК: Трансформация, цифровизация, кооперация» тема дене «ЭКСПО» выставочный комплексын конгресс-залыштыже пленарный заседаний эртен. Тиде погынымашлан вуйын шогышо модераторлан Россий Федерацийыште Китай Калык Республикысе Цзянсу провинцийын торгово-экономический представительствын вуйлатышыже Цзя ИньКэ лийын. Тудо икмыняр элысе представитель-влакым рушла ойлен вашлийын. Китай гыч толшо кугу уна заседанийын участникше-влакым шокшын саламлен да мутым БР правительство премьер-министрын заместительже, ял озанлык министр Ильшат Фазрахмановлан пуэн. Тудо выступленийыштыже Башкортостан Республик бизнесым намийыме пашаште нылымше верыште улмыж нерген увертарен. Тидлан амалым ял озанлыкын единый налогшым кудалтымаш пуэн. Кызыт мемнан республик гыч ял озанлык сатум Индийыш, Китайыш да СНГ эллашке шуко колтат. Сандене эн кугу поянлыкым - кадр-влакым ямдылыме пашам вия‰дыман. Ильшат Ильдусович тыгак ял озанлыкыште цифровизаций темым тарватен. Тыштыже изишак системым утыж дене илышыш пурташ тыршымаш шижылтеш. Мутлан, агропромышленный комплексыште вияш пашам шуктымо олмеш, документ-влакым возаш шукырак жап кўлеш. Сандене электрический порталым илышыш пурташ кўлеш, тидыже кагаз пашам иземда да паша лектышым вигак ужаш полша. «Теплицы России» ассоциацийын президентше Алексей Ситников аралалтме мландыште (теплицыште) пакчасаскам ончен куштымо йодышым тарватен. Тиде программа шке пашам почаш да вес элла гыч пакчасаскам кондымым иземдаш полша. Алексей Владимировичын выступленийжым колыштын, ЦЗЯ Китайыште мемнан продукцийын сай качестван улмыж нерген увертарен. Китай Калык Республикыште тыгак мемнан республик гыч кечывєртєм да рапс ўйым, жмыхым, шикар ден шыда‰ым налаш кўлмє нерген ойлен. Вашке гыч мемнан республик гыч бизнес пашаен-влак Китайышке Сиань олашке каяш погынат. Чылаже 69 проектым илышыш пурташ палемдыме. Тиде чылажат экспорт корно дене, тушечын 6 проектше уже пашам тў‰алын. «Щелково Агрохим» АО-н генеральный директоржо, химий наука доктор Салис Каракотов палемден, вашке гыч ял озанлыкыште урлыкашым вес эллашке колтымо пашаште Башкортостан Республик ик эн тў‰ верым налаш тў‰алеш. Кечывєртємын, сойын, йытынын урлыкашышт пеш кўкшє качестван улыт. «Газпромбанк» АО-н вицепремьерже Дарья Ситко презентацийыштыже мемнан элысе калыкын кочкыш-сатум кузе кучылтмыжым раш пример дене ончыктен. Тушманле шонышан элвлак дене кыл иземмым поснак палемдыме. Но тидыже элысе экономикым луштараш амал лийшаш огыл, а, мє‰гешла, - регион кєргысє системым вия‰дышаш. Заседанийын пашажым «Свое» агропродовольственный фондын президентше, шєрым ыштен лукшо национальный ушемлан негызым пыштыше Андрей Даниленко шуэн. Тудо фермер-влаклан полшымо йодышым тарватен. Тачысе илышыште фермер паша эн ончыл радамыш лекшаш. Тыгаяк ситуаций юто-вусым ончымо пашаште шижылтеш. Тидын нерген сурт кайыкым ончышо-влак национальный ушемын генеральный директоржо Сергей Лахтюков ойлен. Ял озанлык пашалан кадрвлакым ямдылымаште тунеммаш кугу верым налын шога. Пытартыш жапыште ўдырамаш-влак утларак тунемаш тўналыныт. «Нежность» проект нерген «Группа Черкизово» ПАО правленийын членже Максим Зудин ойлен. Тудо ўдырамаш-влаклан пєръе‰ профессийым пуаш кўлмє нерген ойлен да ты ситуаций варажым вашталт кертеш манын. Тидлан нылле ўдырамаш уже тунеммашым эртен. Ынде Пензыште ял озанлык бригада, тушто чылан ўдырамаш улыт, тракторист да агроном профессийла дене куштылгын пашам ышта. Нунылан лўмын паша вургемым ямдылыме, паша верлаште бытовой условийым саемдыме, паша графикым йўд смена деч посна келыштарыме. Заседаний мучаште Цзя спикер-влаклан выступатлымыштлан таум каласен. Форумын программыже чынжымак поян лийын. Самырык площадкыште «АгроЮность-2023» научно-технический да инновационный творчество III республиканский конкурсышто ойыртемалтше тунемше ден студент-влакым палемдыме» «Творческий решений» номинацийыште Мишкан агропромышленный колледжын студентше Александр Айтуганов се‰ышыш лектын. Республиканский конкурслан призер-влакым ямдылымаште суапле надырым пыштымылан производственный туныктымашын мастерже Ксения Михайлова палемдалтын. Се‰ыше-влакым ме шокшын саламлена да ончыкыжым у проект-влакым илышыш пурташ тыланена. Посна тау мутым район администраций вуйлатышын ял озанлык паша шотышто заместительже Дамир Усмановлан, тыгак Мишкан агропромышленный колледжын директоржо Ильшат Амниевлан, производственный туныктымашын мастерже Эльвер Сафинлан каласыме шуэш.

Виктория ИШМУРЗИНА.