«Еш – эн кугу поянлык», - тыге ойлат мыйын каласкалышаш героем-влак

Маргарита 1959 ий 18 февральыште шочын. Илья ачаж ден Наталья аважын икымше ўдырышт улеш. Кум шольыжо - Женя, Гера, Эдик шке ешышт дене посна илат. 8 классым тунем лекмеке, ўдыр Пўрє оласе медучилищыш, фельдшерский факультетыш тунемаш пурен. 1979 ийыште дипломан специалист паша корныжым Чорай участковый больницыште тў‰алын. Ик жап гыч Измар ялысе ФАП-ыш кусареныт. 1980-ше ийыште, еша‰меке, Тынбайысе ФАП-ыште патронажный медсестралан паша вер лекмеке, шочмо ялышкыже куснен. Тиде пашаште 20 ий утла тыршен, ик ийым темыдыме йоча-влаклан вуйын шоген, арнялан ик гана суртыш миен, икшыве-влакын тазалыкыштым эскерен. Полышым йодын мийыше кажне енланат полшаш тыршен, кўлеш годым йўдшымат-кечыжымат ончымо огыл. Кызытат полыш кидым шуялташ эре ямде: кєлан ой-ка‰аш дене, кєлан уколым ышташ – эре полшен шога. Пашажым сайын шуктымылан ик гана веле огыл район могырч Тауштыме серыш дене палемдалтын. Здравоохраненийыште оптимизаций тў‰алмеке, 2006- шо ийыште сокращенийыш логалын. Йєратыме паша гыч каяш йєсє лийын, но чыла тидым се‰ен лекташ кєргє вийже полшен. Паша деч посна илаш тунемдыме ен садак йєным кычалеш. Тыге, 2008 ий гыч Маргарита Ильинична соцпашае‰ын сомылжым шукташ тў‰алын. Илалше-влаклан полшымаш – тўн сомыллан шотлалтын. Ончыч 7 е‰ым ончен гын, вара 13 енышкат шуын. Договорышто ончыктымо пашам гына огыл, сурт кєргысє чыла сомылымат шукташ тыршен. Пошкудо У Тынбай, Кульчубай ялла гычат йодшо-влак лийыныт, шукыж годым йолынат кошташ пернен. Тиде пашам 10 ий шуктен. Пашам моштен да йєратен шуктымыжлан еш архивыште район администрацийын кучыктымо Тауштыме серыш аралалтеш. 2018 ий гыч сулен налме канышыште улеш. Сай илыш верч ойгырышо ўдырамаш кызытат ял илышыште, мер пашаште чолгалыкым ончыкта. Игорь 1959 ий 14 апрельыште Шаяхмет (Ленин орденын кавалерже) ден Ольга (кумдан палыме марий журналист Гельсий Зайниевын акаже) ешыште кумшо икшыве, йыгыр пелашыже Лариса дене ош тўняш толыныт. Ешыштышт Лёня изаже, Тоня акаже да Владик шольышт улыт. Лу класс деч вара Кушнаренке селасе ял озанлык техникумышто тунемын, зоотехник специальностьым налын. 1977-1979 ийлаште Хабаровск олаште службым эртен, старший сержант званий дене шочмо кундемыш пєртылын. Паша корныжым «Первомайский» колхозышто тўналын, кок ий комсомол секретарьын пашажым шуктен. 1980 ийыште кугу марий сўаным эртарен, шукерте палыме да ваш келшыме Ритам пелашыжлан ойырен, ешым чумырен. Игорь Шаяхметовичын Трудовой книгажым ончалаш гын, тыге возымым лудаш лиеш: 1982-1985 ийла - Тынбай бригадын бригадирже, 1985-1993 ийла – ялысе сєсна фермын зоотехникше, 1993-1997 ийла - заправщик, 1997-2003 ийла – инженер по технике безопасности, а 2003 ий гыч тачысе кече марте школысо кочегаркын операторжо. Игорь Шаяхметович нимогай паша дечат вуйым ок шупш. Вольык черланен гын, тудо полшаш эре ямде. Ял илышым тўзатымаште - тракторжо дене эре ончылно. Вате-марий коктынат мураш, кушташ йєратат. Жапыштыже Игорь ялысе «Эрвел шўдыр» фольклор ансамбльын участникше лийын, Эстоний кундемыштат шке мастарлыкыштым ончыктеныт. Ритат «Изенер» ансамбльын участницыже улеш. Вольыкымат ончаш огыт єркане. Ушкал, шорык, сєсна, чывым ашнат, мўкшымат кучат. Изинек пашаш шуаралт кушшо вате-марий чыла вереат шуаш тыршат, кўлеш годым тўшка пашам шке сомылышт деч ончык шындат. «Олмапу шке пеледышыж дене мотор, а еш – шке шочшыж-влак дене», - ойлат калыкыште. Тиде тыгак. Вате-марий Шайбаковмытат шке икшывышт да уныкашт-влак дене кугешнен кертыт. Тиде ешыште кум икшыве: Юрий, Дима, Юля кушкын шуыныт. Коча ден кувавам 6 уныка куандара. Рвезе-влак школым ший медаль дене тунем лектыныт, шўжарыштат изаж-влак деч почеш кодын огыл, аттестатыштыже чыла «5». Кумытынат школын чапшым олимпиаде, конкурс, тўрлє танасымашлаште араленыт, эре ончылно лийыныт. Мыланемат нуным туныкташ пиал логалын. Тыршышан, мут колыштшан, эпле, кугуракым пагалыше, поро кумылан лийын кушкыныт. Чыла тиде койыш ешыште вия‰еш, ача-ава деч кусна, манын каласем гын, йо‰ылыш ом лий, шонем. Школышто тунеммышт годымак рвезе-влак баян, гитар дене шокташ тунемыныт, а Юля смотрлаште эре мурен. Шашке, шахмат ешыште йєратыме модыш лийыныт. Ече, баскетбол, кирь спорт дене секцийлаште шке мастарлыкыштым виян- деныт. Дима кирь нєлтымаште спорт мастерыш кандидат нормативым школышто тунеммыж годымак темен. Тыршен тунеммаш, спорт дене кылым кучымаш, ача-авалан полшымаш, пашаш шуаралт кушмаш – тиде ешын йўлаже. Школ деч вара Юрий Бирск оласе пединститутышто, физика-информатика факультетыште шинчымашым поген. Шке тунемме Тынбай школыштыжак 5 ий информатика предметым туныктен. Кызыт Йўдвел кундемыште «ВЕЗЕРФОРД» ООО организацийыште вахте йєн дене пашам ышта, йожекла буритлыме шотышто инженер улеш. Кокымшо кўкшє шинчымашымат налын. М. С. Гуцеревич лўмеш Удмурт кугыжаныш университетым пытарен, нефтегазовый паша специальностьым налын. Суртым чо‰ен, ешыж дене Бирск олаште ила. Олеся пелашыже (Курмызак ялын ўдыржє) йоча садыште воспитатель улеш. Нуно кок икшывым куштат. Максим 11 классыште, Ева 6 классыште тунемыт. Коктынат куштылго атлетика дене кылым кучат, кўкшытыш тєрштылмашым ойы- «Еш – эн кугу поянлык», - тыге ойлат мыйын каласкалышаш героем-влак «Эрвел шўдыр» ансамбль, 1981 ий. Уфа «Эрвел шўдыр» ансамбль. Эстонийыште 2024 ий 14 февраль 7 № 7 стр. КЕЛШЫМАШ ЕШ ИДАЛЫК рен налыныт. Тиде спорт дене 1 класс гычак шуаралтыт. Максим республика, Россий кўкшытан танасымашлаште ик гана веле огыл сеныше радамыш логалын. Пытартыш жапысе икмыняр се‰ымашыж дене тендамат палдарем: 2023 ий 30 июнь - 2 июль - Москва олаште Российын первенствыже – 2 вер; 2023 ий 1 - 3 июнь - Чебоксар олаште Приволжский федеральный округын первенствыже – 1 вер, 2024 ий 19 январь - Челябинск олаште юниор да 20 ияш-влак коклаште эртыше танасымаште 1 вер дене палемдалтын. Шайбаков Максим республикысе сборный командын членже улеш, спорт мастерыш кандидат, БР вуйлатышын стипендийжым налеш. Еват изаж деч почеш огеш код. Тунеммаште – отличница, 2024 ий 3-5 январьыште Стерлитамак олаште эртыше республикын первенствыштыже 3 вер дене палемдалтын. Дима школ деч вара Уфимский нефтяной университетын студентше лиеш. «БНХРС» ООО организацийыште паша корныжым тўналын, мастерын пашажым шуктен. Ик жап Благовещенск оласе «Полиэф» заводышто инженер-механик лийын. Кызыт «Уфаоргсинтез» ПАО заводышто синтез аппаратчик сомылым шукта. Таче мартеат спорт дене кылым куча. Республик кўкшытыштє эртарыме ече дене та‰асымашлаште эре вийжым терга. Гирьым нєлтымаште Мишкан районын чапшым ик гана веле огыл арален. 2023 ийыште Мелеуз олаште эртарыме «Сельские игры» танасымаште икымше лийын. Паша организаций-влак коклаште эртарыме республиканский танасымашлаштат эре ончылно улеш. Нефтекамск олаште телымсе спортын видше дене спартакиадыште (2023 ий) 2 степенян диплом дене палемдалтын, кенежымсе 28-ше физкультурно-спортивный фестивальыште (кирь спорт дене) 1 степенян диплом (2023 ий 19 август, Уфа ола). Пашаште да спортышто кугу кўкшытыш шумыжлан Д. И. Шайбаковлан «Башнефть» АНК ПАО-н генеральный директоржо А. Н. Лазеевын кучыктымо грамотыжат шуко нерген ойла (2023 ий 6 июль). Лена пелашыж дене (Тынбай ял ўдыр) кок ўдырым куштат, Благовещенск олаште еш пыжашым чо‰еныт. Пелашыже 10 №-ан йоча садыште воспитательлан ышта. ™дырвлак: Аделия – 7 классыште, Арина – 5 классыште тунемыт, коктынат отличница улыт. Англичан йылмым тыршен тунемыт, Аделия республиканский олимпиадыште тений се‰ыше радамыш логалын. удыр-влакат спорт дене кылым кучат. Аделия – акробатика, Арина аэробика дене тренировкыш коштыт. Тўрлє танасымашлаште се‰ыше да призёр улыт. Теве икмынярже: «Спартак» СШОР Уфа олаште эртарыме виш первенствыштыже Аделия Шайбакова 3-шо лийын, Уфа оласе Октябрьский районын эртарыме тыгаяк та‰асымаште адак 3-шо лийын. Самара областьын эртарыме «Волга – 22» та‰асымаште Арина Шайбакова кумшо верым се‰ен налын, Татарстан республикысе Мензелинск олаште эртарыме танасымаште – икымше (2022 ий 21 май), «Ступень к успеху» Туймаза олаште эртарыме республиканский танасымаште – икымше (2023 ий 23-24 сентябрь). Юля школ деч вара Бирск оласе пединститутышто тунемын, биолог-химик специальностьым налын. Лаборант лийын паша корныжым тўналын. Тиде жапыштак медико-фармацевтический колледжыште шинчымашым поген да илышыжым тиде профессий дене кылден. Бирск оласе райбольницын аптекыштыже тырша. Саша пелашыж дене (Нерге ялын рвезыже) эрге ден ўдырым куштат: Артемий – 4 классыште, Валерия – 2 классыште тунемыт, коктынат аэробика дене тренировкыш коштыт. Пелашыже Йудвел кундемыш вахте йєн дене пашаш коштеш, еш пыжашым Бирск олаште муыныт. Валерия изирак улеш гынат, ака да иза-влак деч примерым налеш. Кодшо тунемме ийыште ача-авам, коча-кувавам икмыняр се‰ымаш дене куандарен: Новосибирск олан Кубокшо верч кучедалмаште Валерия Байгазова кумшо вер дене палемдалтын (2022 ий, 8-10 декабрь). А 2023 ий ноябрьыште Самара ола гыч 2 медаль дене пєртылын; мужыр дене куштымаште – икымше, тўшкан куштымаште – кокымшо лийыныт. Кок тукым Шайбаковмыт ешын илыш-корныштым ончал лекмеке, шижат: тыште пе‰гыде койыш-шоктыш тукым гыч тукымыш кусна. Тыршен тунеммашлан, пашам лийже манын шуктымылан, поро койышлан, спорт дене шкендым шуарымашлан чыла йєн ышталтеш. Пиалан ешын тўн ойыртемже могай манын, кажнышт деч посна йодым гынат, ача-ава, икшыве-влак ик семынракак вашмутым пуыч: «Икте-весым пагалымаш, таза илыш-йўлам кучымаш, поро кумыл да ваш келшен илымаш». Россий Президент Владимир Владимирович Путинын Указше почеш 2024 ий Ешын идалыкше семын палемдалтеш. Еш – чынжымак, айдемын эн кугу поянлыкше. Тудым нимо денат вашталташ ок лий. Еш деч посна нимо тыгай шокшым да пиалым пуэн ок керт. Вет сай еш – тиде элнан, кундемнан, калыкнан поянлыкше!

Надежда МИНАЕВА, Тынбай ял. Фото-влакым Шайбаковмыт еш архив да редакцийын архивше гыч налме.