Кєн мўйжє сайрак?

 Конкурсын организаторжо-влак: БР-ын ял озанлык министерстве, Краснокам район муниципальный район администраций да «Мўкшым ончымо да апитерапий шотышто Башкирский научно-шымлыше рўдер» государственный автономный учреждений.

Тыгай мероприятий регионышто икымше гана эртен. Конкурсыш кандаш район гыч (Краснокам, Калтаса, Мишкан, Янаул, Татышле, Пўрє, Балтач, Абзелил) да кок ола гыч (Агидель, Нефтекамск) 27 мўкшызє толыныт. Конкурсышко  60 тўрлє мўйым аклаш луктыныт, кажне конкурсант икмыняр тўрлє мўйым аклаш луктын кертын. Тўн условийже – мўй шке мўкшотар гыч тенийсе лийшаш.

Уна-влакым шокшын вашлийыныт.

Конкурс кок этап дене эртен. Икымше этапыште (ноябрь-декабрь)  - мўйын образецшым погеныт, а кокымшо этапыште – акленыт.  Конкурсыш  мийыше мўкшызє-влакым район дене палдареныт. Эльян селан исторический ужашыштыже, районный музейыште экскурсийым эртареныт. Тиде жапыште экспертный комиссий, биологий наука докторын, мўйым сенсорно аклымашын тўнямбал экспертше, «Проект Башкортостана» проектын участникше Айрат Ишбирдинын вуйлатымыж почеш мўйын образецше-влакым акленыт.

– Республикыште мўкш ончымо пашалан кугу верым ойыраш тў‰алме куандара, ынде ме мўйын качествыжым аклен кертше эксперт-влакымат туныктена да мўйын качествыжым профессионально аклен кертына.  Комиссийын членже-влак мўйын качествыжлан сенсорный  (тамже, пушыжо да ўпшыжє) акым шынденыт, ситыдымашымат (муйын да пыштыме атын  арулыкшым), тўсшым да структурыжым тергеныт. Иктешлен каласаш лиеш – лектыш куандара, регионысо  мўйын качествыже  сай. Конкурс тыгай номинаций-влак дене эртен: писте, шемшыдан, полифлерный (тўрлє саска гыч погымо) волгыдо, полифлерный  йўдалге, караш мўй.

 Мемнан районын представительже Николай Изиляевич Яваев жюри ончыко кум тўрлє мўйым: писте, полифлерный волгыдо да полифлерный йўдалге мўйым луктын. «Полифлерный йўдалге мўй» номинацийыште 2-шо верым  налын.

Николай Изиляевич Яваев Мишкан районысо мўкшызє-влакын сообществын председательже улеш. Тиде сообщество  272 мўкшызым да  5 крестьянско-фермерский озанлыкым ушен шога, тушто чылаже 8734 мўкш еш уло. Николай Изиляевич  тиде йєратыме пашажым 20 ий шукта, мўкшотарже Курык гоч  Памаш  ял воктене верланен.

– Тиде пашалан мый шкевуя тунемынам, нимогай учебный заведенийыштат тунемын омыл,  курсымат эртен омыл. Опыт ыштыме семын толеш, эркын чылалан тунемаш лиеш. Калыкыште ойлымо семын, маскамат кушташ туныкташ лиеш, - ойла тудо.

Ондакрак тудын мўкшотарже чодыраште верланан улмаш. Тушто йонгыдо лийын, тыршыше мўкш-влакланат вер шуко, озаланат - сай. Но пытартыш ийлаште «унала» торешйол толедаш тўналын.  Ик гана 4 омартам шалатен коден.

– Тушто мыйын изи пєртем шоген, омшаник. Мўкшотарым кўкшє пече дене печенам, - каласкала мўкш оза. – Чодыра велым электропастухым шупшым, зарядше кугу огыл гынат, шижтара.  Ик кече мўкшотарыш тольым да шинчамланат шым ўшане… Йырым-йыр Потапычын кышаже. Пече йыр коштын, пече гоч вончен кертын огыл. Тул чєп  воктекат миен ончен, чытырыктен, очыни. Вот шонен муын вет пече кєргысє тамле кочкышым кузе авызлаш. Капкам петляж гыч луктын шуэн, мўкшотарыш пурен, шер теммеш мўйым кочкын да каен… Тыгат лиеш. Тиддеч вара мўкшотарым ял дек лишкырак кусараш вереште.

Конкурс нерген ойлымашке пєртылына.

– Конкурсыш мийше-влаклан йыргешке ўстелым эртареныт. Тушто ме ваш мутланенна, шке шонымашна, паша опытна дене пєлалтынна. Шкаланем шуко кўлешаным налынам, пашаштем кучылташ тў‰алам, - ойла Николай Я.

 Конкурсын кульминацийже  – комиссийын иктешлымашыже.

 I степенян диплом дене Ф. Хабиров (Янаул район, писте мўй), Р. Малышев (Абзелил район, шемшыда‰ мўй), К. Луканин (Пўрє район, полифлерный волгыдо да полифлерный йўдалге мўй), И. Лотфуллин (Краснокам район, падевый мўй) палемалтыныт. Кажне мўкшызым моктен ойленыт, нунын коклаште мемнан землякнат Николай Яваев лийын.

– Пошкырт кундемысе мўй  ожсекак Башкортостанын визитный карточкыжлан шотлалтеш. Таче жюри член-влак - Айрат Ишбирдин да   моло специалист-влак виш зональный мўй конкурсын се‰ыше да призержо-влакым палемденыт. Чыла конкурсантлан диплом, шергакан пєлек да сертификатым кучыктеныт. Сўрет конкурсышто сеныше самырык участник-влак диплом ден тамле призым налыныт.

– Те шкендан пашада дене чап да пагалымашым сулен налында. Шкежат мўкш гаяк тыршышан улыда,  мемнам пўртўсын пуымо умылтараш лийдыме таман тамле кочкыш дене сийледа. Тау тыланда! – каласен шке выступленийыштыже Краснокам районын вуйлатышыже Алексей Горбачев.

Мероприятий концерт дене мучашлалтын.