«Кугезе йўлам арале да жапле»

Илалше-влак погынымо рўдер Мишкан селаште 2022 ий 22 декабрьыште почылтын. Тиде рўдер республикыштына икымше улеш. А ятыр кундемыште – йӧршын уке. Вет Башкортостан Республик СФР-н региональный представительствылаштышт илалше-влак погынымо рўдер-влакым почмо шотышто пилотный проектын участникше улеш.
Пилотный проектым илышыш шыҥдарашлан лач Мишкан селам ойырен налме дене кугешнаш гына кодеш. Ынде мемнан пенсионер-влаклан погынашышт посна вер уло. Вет рўдерын омсаже кажне кечын почылтеш. Тудын пелен «по интересам» манме тўрлӧ клуб пашам ышта: шочмын 14.00 гыч 15.00 марте – «Ӱдырамаш шагат» клуб, кушкыжмын 14.00 гыч 15.00 марте – шашке ден шахматым йӧратыше-влак клуб, вўргечын 14.00 гыч 15.00 марте – «Надежда» ветеран клуб. Тылзеш ик гана дене рўдерыште «Поэзий шагат» ден «Туныктышо-ветеран-влак сообщество шагат» (Мишкан селасе 1 №-ан лицейын да 2 №-ан Мишкан кыдалаш школын ончычсо туныктышыжо-влак погынат) эртаралтыт. «Поэзий шагат» тылзын 3-шо кугарняштыже 10.00 гыч 11.00 марте эрта, «Туныктышо-ветеран-влак сообщество шагат» - тылзын 4-ше кугарняштыже 12.00 гыч 13.00 марте. Скандинав йӧн дене кошташ да лўйкалаш йӧратыше-влакын занятийышт моло вере эртат. Моланже раш. Йолешке-влак Сабантуй олыкышто коштыт, лўйкалаш йӧратыше-влак «Триумф» ФОК-н тирыштыже лўйкалат. Клуб-влакын пашаштым посна еҥ-влак вуйлатат. А рўдерын чумыр пашажым районысо ветеран-влак совет председатель Ю. Г. Балахнина виктара.
Илалше-влак рўдерыште эртыше тўрлӧ мероприятийлашке алал кумылын коштыт. Рита Каникиевна дене вашлиймашкат ятыр еҥ миен. Вет вашлиймашын темыже моткоч оҥай лийын, тудо марий йўла дене кылдалтын да «Кугезе йўлам арале да жапле» манылтын. А йўлам, илалше-влак огыл гын, кӧ аралаш тўҥалеш. Вет самырык-влак чўчкыдын тудын кўлешлыкше нерген огытат шоналте. Но тидлан кугун тургыжланыман огыл. Погынымашке мийыше-влакын мутышт почеш, нуно шкат самырыкышт годым тўрлӧ марий йўлам шуктымо нерген шонен огытыл. Вет воктенышт тудым палыше ачашт, авашт, кувавашт, кочашт лийыныт. Но, илен толын, тоштыеҥ-влак каеныт да йўлам шуктымо паша нунылан кодын. Чаманаш кодеш, коча-кувава-влак деч чылажымат тунемын кодын огынал. Тидлан кєра, йўланам сайын палашлан, тўрлӧ книгам, шымлызе-влакын шўдӧ ий ончыч возымыштым кычалын шымлаш перна. Но тыге погынен мутланымашат пеш пайдале улмаш. Вашлиймаште ондак Рита Каникиевна шке шинчымашыж дене пӧлалтын. Варажым погынышо-влак тўрлӧ йодышым пуэныт. Шкат шарнымашышт дене пєлалтыныт. Мо оҥай, илалше-влак ятыр шарнат улмаш: икте – иктым, весе – весым. Тидын годым нунын йўлана нерген ойлымыштым нимогай книгаште, нимогай энциклопедийыште возымо огыл. Икманаш, шымлызе-влаклан пеш шерге материал. Район мучко коштын савырнаш гын, очыни, тичмаш книгалык материалым чумыраш лиеш.
Эше палемдыде кодаш ок лий: ик ял ден вес ялыште йўла ойыртемалтеш. Тыге ожсек лийын. Тидлан кєра, те йоҥылыш ыштеда, а ме чын улына манаш огеш лий. Районысо кажне ялын историйже посна. Тиде вер-шєрыш марий-влак тўрлӧ кундем гыч толыныт, сандене йўлашт толмо жапышт гычак ойыртемалтын. Туге гынат, мемнан вожна икте. Йўланат кугунак ок ойыртемалт – чыланат Ош Поро Кугу Юмылан ўшанена. Изи ойыртем-влак гын ик йўлам кучаш чаракым огыт ыште. Вет ме чурийна денат икгай огынал, туге гынат, чылан ик йылме дене мутланена да шкенам ик калыклан шотлена.
Мероприятий мучаште районысо ветеран-влак совет председатель Ю. Г. Балахнина Р. К. Ялаевалан оҥай пӧлекым - шун гыч ыштыме книгам пєлеклен. Вашлиймаш пырля возалтмаш дене мучашлалтын.
Вячеслав КАМИЛЯНОВ.