Лудаш, возаш, шотлаш туныктышо-влак нерген

Йоча-влак уна-влакым порын шыргыж вашлийыныт. Вўдышє-влак ты кечын уна семын ўжмє туныктышо-влак дене палдареныт.
Мыят тиде коллективын ик ужашыже улмем дене кугешнем. Янагуш школын коллективше пеш виян лийын. Тыште пеш ушан, шке пашаштым уло чон дене йєратыше туныктышо-влак пашам ыштеныт. Тысе туныктышо-влак эре ончыл линийыште лийыныт - колхозлан полшаш, пасушко паренгым лукташ, школ пакчаште пашам ышташ - тунемше-влак дене пырля чот тыршеныт. Школ столовыйышто эре свежа пакча-саска, тўрлє салат, варенье, шинчалтыме пакча-саска лийыныт.
Тиде ялыште школ 1911 ийыште почылтын. Тыште пеш шуко лўмлє ен-влак тунемыныт. Нунын коклаште Совет Союзын Геройжо, Рейхстаг ўмбаке эн ончыч йошкар тистым сакыше Г. Загитов (школ тудын лўмжым нумалын), Совет Союзын Геройжо М. Актуганов, Социалистический пашан Геройжо Х. Чикаев, РФ-ын сулло чонышыжо Г. Загитов, РФ просвещенийын отличникше М. Миргалиева, БР тўвыран сулло пашщаенже Г. Бикбулатов, БР здравоохраненийын сулло пашаенже З. Бикбулатова, БР-ын заслуженный автотранспортникше А. Загитов, БР-ын сулло экономистше В. Зямилев, БР-ын сулло нефтянникше В. Зямилев, БР просвещенийын отличникше М. Замилев, БР-н заслуженный животноводшо А. Бикбулатова да молат. Шуко ен орден да медаль дене наградитлалтын.
1990 ийыште мыйым Янагуш кыдалаш школышко пашаш колтымо годым РОНО вуйлатыше А. Александров тьыге каласыш: «Тиде школ - ончыкылыкыш тєршташ трамплин!» Жап эртьыме семын умыленам, тудо чын лийын. Лач тиде школышто мый личность семын шуаралтыным, ен-влак дене мутланаш тунемынам да туныктымо опытым погенам.
Тиде пайрем кечын тышке туныктышо-влак гына огыл, тыгак школышто тунемше-влак шке наставникыштым саламлаш толыныт.
Эн ончыч сценышке Урьяде сельсовет СП вуйлатыше Р. Загитов лектын. Тудат жапыштыже ты школышто туныктышылан пашам ыштен, вара завучлан шогалтеныт. Сандене тиде кечын коллегыже да ялыште илыше-влаклан лийын мо нерген ойлаш.
- Айста шагат стрелкым икмыняр лу ий ше‰геке шўкалына да ту годсо слайд-влакым ончалына, - маныт вўдышє-влак да мутым Янагуш музейын методистше А. Загитовлан пуат.
Тудын выступленийже гыч ме теве мом пален налынна: «Школым, ме ончылно каласен кодышна, 1911 иыште почмо. Тудо тўналтыш школ лийын. Ту жапыште тыште М. Ашимов (1915 ий марте), Г. Чендолаев (1919 ий марте) пашам ыштеныт. 1913 ийыште школышто М. Бикбулатов пашам ышташ тўналын. Тудо 1953 ий марте ыштен. Пашам сайын ыштымыжлан Ленин орден дене наградитлалтын.
1918 ийыште школ советскийыш савырна да 4 классан тўналтыш школ лиеш. 1939 ийыште шымияш школыш савырна. Тидын марте йоча-влак Урьяде школыш коштыныт. 1960 ийыште кандашияш школыш кусарат. 1969 ийыште колхозын вийже дене у зданийым чо‰ымо. Тушто учительский, физкабинет, руш йылме да литература кабинет, тўналтыш класс-влак верланеныт.
1974 ийыште школлан кыдалаш статусмы пуат. Тиддеч вара мастерскойлан кермыч зданийым, вўдым тулымо башньым, тунемше-влаклан интернатым, столовыйым чонымо.
1988 ийыште школлан кермыч зданийым чонаш тўналыныт. У тунемме ийым йоча-влак у школышто вашлийыныт».
- Кушечын але кє деч школ тўналеш? Мутат уке, дироектор деч. Вет лач тудо режиссер семын, чумыр школ илышым виктарен шога, шукыж годым шкеже шинчалан койдымо лиеш. Тудын вуйлатымыж почеш туныктышо-влак туныктат, тунемше-влак тунемыт, - каласеныт вўдышє-влак да тиде школ илышым виктарыше директор-влакын лўмышт дене палдареныт. Тиде - Глим Хусниярович Бикбулатов, Нурулла Хусаинолвич Зямилев, Гай Курбанович Бикбулатов, Калимулла Валиятдинович Актуганов, Галимзян Вилданович Бикбулатов, Назип Карамович Карамов, Миннегалим Карартдинович Зямилев, Айрат Аглямович Исламов, Айрат Нагимович Загитов, Флюза Исламгуловна Загитова, Рита Фанилевна Загитова.
Кє таче мемнан коклаште уке, нуным порын шарналтеныт. Нунын лўмеш ялын имамже Муфтихан хазрат Коран гыч сурым лудын.
Школын ончычсо дироекторжо Миннегалим Зямилевын выступленийже пеш онай лийын. Тудо 20 ий Янагуш школын директоржо лийын.
Мутат уке, технический пашаен, повар, библиотекарь-влакымат мондымо огыл. Вет нунын деч посна школ тичмаш куат дене пашам ыштен огеш керт.
Пайрем мероприятий пытен гынат, ен-влак шаланаш вашкен огытыл. Тышке толшо кажне ен шке шарнымашыжым ойлен, туныктышо-влаклан тауштен.
Могай пайрем муро да куштымаш деч посна? Пайремым «Тонбоек», «Селан» ансамбль-влак да школышто тунемше-влак сєрастареныт.
Мероприятийын спонсоржо-влак - ончычсо выпускник да ялыште илыше-влак.
Мутат уке, мероприятий Педагогын да наставникын идалыкшылан лўмлалтын гынат, чон коржын ойлаш перна - тений Янагуш школ петыралтын. Тиде жаплан школышто 31 йоча тунемын. Выпускник-влак пытартыш классым тунемаш тўрлє школлашке шаланеныт. 25 йоча Кемий кыдалаш школыш коштеш. Кажне эрдене нуным автобус нангая да урок деч вара мєнгє конда. Йоча-влак эрдене автобусым чара верыште вучен шогат, павильон уке.
- Кызыт шыже, кажне кечын гаяк йўр йўреш. Йоча-влак шкорлышко нєрышє мият, тиде вургем денак кечыгут тунемыт, сандене чўчкыдын черланат, - вуйым шийыт ача-ава-влак.
Ме школын пытартыш директоржо Рита Загитова дене мутланена.
-Рита Фанилевна, молан школым петыреныт?
- Йоча шагал маныт. Моло амал укен. Мемнан школна пеш чапле, йо‰гыдо, волгыдо, шокшо. Учебник да моло пособий тўрыс ситен, лач йоча-влак гына ситен огытыл, - чон вургыж ойла тудо.
Тиде школ гыч таче куд туныктышо Кемий школышто пашам ышта. Икмынярже паша гыч каен да вес вере илаш куснен. Теве тыге, ала-кєн «юзо тоям» рўзалтымыж почеш, ик кечыште школ петыралтын…