Шочмо районышкына пӧртылыныт

Ме уже возенна ыле: тений туныктышо-влак радамышке вич самырык специалист ушнен. Конференций деч ончыч мый нунын кокла гыч кок ўдыр дене мутланышым.
Нуно шочмо районышкына тунемын пєртылыныт да 1 сентябрь гыч йоча-влакым туныкташ тўҥалыныт. Анна Иманова Мишкан селасе 2 №-ан полилингвальный школышто англичан йылмым туныкташ тў‰алеш, Ангелина Воробьева – англичан йылмымак Кемий ялысе школышто. Анна Алексеевна Монар ялыште шочын-кушкын, верысе школым тунем пытарен. Шкеж нерген тудо теве мом ойлыш:
- Мыйын туныктышем-влак пеш сай айдеме улыт. Нуно мыйым илыш корнем дене виктарен колтеныт да поро еҥ лияш туныктеныт. Мый нуным чылаштымат эре алал кумылын шарнем. Шўмыштем поснак кугу верым икымше туныктышем Софья Кильдубаевна Иргубаева налын шога. Тудо урок-влакым эртараш эре могай-гынат оҥай йӧным муын моштен, творческий шўлышан туныктышо улеш. Мый сайын шарнем, ик кече тудо урокышко мандолиным кондыш, тидын дене уло классын кумылжым нӧлталын. Тудлан кӧра мый туныктышын пашажым йєратен шынденам.
Школышто эн йӧратыме предметем англичан йылме ыле, сандене могай профессийым ойырен налме шотышто коктеланымаш лийын огыл. Тыгак ыштышым, школ деч вара Башкирский государственный университетын Пўрӧ оласе филиалышкыже тунемаш пурышым. Тушто англичан да француз йылме-влакым тунемым да келге шинчымашым погышым. Тушто пеш шуко йолташым муым.
Нылымше курсышто тунеммем годымак мыйым Изи Накаряк ялыште англичан да француз йылме-влакым туныкташ тўҥалаш темлышт. Лач тушто тўҥалтыш опытым погышым.
Тунемашат, туныкташат, конешне, неле ыле, но паша мылам келшыш, туныктымаш тунеммаштат полшен. Эше пашам могай лектышым пуымым ужым – йоча-влак уда огыл шинчымашым налыныт.
5 курсышто тунеммем годым мый Уфа оласе 25 №-ан школышто пашам ыштышым. Но вузым йошкар диплом дене тунем лекмем деч вара шочмо районышко пӧртылаш лийым – ончыкыжым Мишкан селасе 2 №-ан полилингвальный школышто туныкташ тўҥалам.
Ешем нерген палдарем. Ачам школышто физика ден математикым туныктен, мылам эре сай пример улеш. Авам педагог огыл, но тудат мылам тунеммаштем эре полшен да кумылаҥден шоген, тидлан кугу таум ойлем.
Ангелина Воробьева Кемий ялысе школым 2017 ийыште шӧртньӧ медаль дене тунем пытарен.
- Мый изием годым эре доктор да туныктышо лийын модаш йєратенам, - ойла Ангелина. – Школышто тунеммем годым нине кок профессий кокла гыч кудыжым ойырен налаш шоненам. Но 11 классыште тунеммем годым пеҥгыдын туныктышо лияш шонен пыштенам – йоча да йот йылме-влакым йӧратымаш сеҥен. Ончыкылык профессийым ойырен налаш Раиса Петровна Салиева (англичан йылмым туныктышо) ден Галина Яковлевна Ашиева (руш йылме да литературым туныктышо) кумылаҥденыт. Мый нунын келге шинчымашыштлан, предметыштым умылтарен моштымыштлан, тунемме пашашке оҥайлыкым пуртен моштымыштлан эре ӧрынам да нунын гай еҥ лияш шоненам. Йот йылме факультетышке виклан тунемаш пурен кертын омыл, ик ий медицинский колледжыште фельдшерлан тунемынам, но тиде мыйын паша огылым вашке умыленам. Вес ийлан шонымашем шуктенам. УУНиТ-ыште вич ий вашке эртен. Тунеммаш деч вара тўшкагўдыштє жапым йомартлын эртаренна, кастене кинош, кафешке але паркышке коштынна. Икманаш, жап писын эртен.
Нылымше курсышто тунеммем годымак шочмо школышто пашам ышташ тўҥальым. Дипломым налмекат, лач тушко – уже туныктышем-влак деке огыл, а коллегем-влак деке пӧртылаш лийым. Шонымашкем шуын кертмемлан пеш чот йывыртенам.
Мучашлан мый самырык туныктышо-влак дечын йодым:
- Тендан шонымыда почеш, кызытсе жапысе туныктышо могай лийшаш?
- Поро кумылан, чытышан да творческий шўлышан, - вашештыш Ангелина.
- Моло жапысе семынак, шке пашажым йӧратыше да тудлан ўшанле лийшаш, - ешарыш Анна.
Нуно чын улыт. Мыйын гын изишак ешарыме шуэш: туныктышо пиалан айдеме лийшаш. Вет тудо пиалан ок лий гын, пиалан тунемшым куштен ок керт. Пиалан туныктышын тунемшыже-влакын шинчаштышт пиал тул йўла, тунемашат кумылышт ок йом – нуно туныктышын поро кумылжым, полшаш тыршымыжым виклан шижыт да сайрак тунемаш тыршат. Арам огыл ятыр ожно илыше мунло Сократ каласен: «Кажне айдемын чоныштыжо кече йўла, тудлан волгалтараш йєным гына пуаш кўлеш».
Самырык туныктышо-влаклан пашаштым сайын шукташ да пиалан туныктышо лияш тыланена! Тек нунын урокышт эре оҥай да пайдале лийыт! Тек тунемше-влак эре сай шинчымашышт дене куандарен шогаш тўҥалыт!
Светлана ТОЙМУРЗИНА.