Шинчымаш кече лишемеш

Посна межведомственный комиссий тунемме заведений-влакым 16 гыч 18 август марте текшырен, комиссийын председательже Мишкан район МР администрацийын икымше заместительже Лариса Александрова лийын. Комиссий район мучко кум кече коштын да школ, йоча сад оралте ден зданий-влакым чыла могырчынат терген. Тыгак туныктымо кабинет, отопительный система, электрооборудований, спортплощадке, спортзал, мастертской, столовый-влак, противопожарный безопасность, ПДД-н йодмашыжым шуктымаш текшыралтыныт. Школ-влакын могай шинчымашым пуымышт нергенат мондымо огыл – туныктымын качествыжым, мыняр выпускник вузышко тунемаш пурымым тергыме. Кабинет-влакым тергыме годым посна верым компьютер класс-влаклан ойырымо.
Школ ден йоча сад-влак, эртыше ийласе семынак, у тунемме ийлан сайын ямдылалтыныт, чыла вереат косметический ремонтым ыштыме. Котельный-влакат ямде улыт, электрооборудованийым йодмашлан келыштарыме.
Тений школ пакча-влак аклалтын огытыл, туге гынат, мый нунымат ончал савырнышым. Шуко школышто йоча-влак полшымо дене тўрлӧ емыж ден пакчасаска кушталтыт. Мутлан, ковыштан, кешыр, реве, шоган, пареҥге. Кеҥеж кукшо ыле гынат, школ ден йоча садлаште пеш шуко пеледыш кушкеш – астра, георгин, циний, шафран, петуний-влак да моло. Пеледыш йыраҥ-влакым дизайнерски сӧрастарыме дене Мишкан селасе 1 №-ан лицей ойыртемалтын. Пеш шуко мотор пеледыш тыгак Ирсай, Новотроицкий, Кемий, Пўнчер, Корак, Йылыш, Изи Накаряк, Кўрзе ялласе школлаште кушкеш. Йоча площадке-влак моторлыкышт дене Мишкан селасе да Уял ден Кўрзе ялласе йоча садлаште ӧрыктареныт. Новотроицкий школ оралтыште тений чапле беседкым чоҥымо – тыгай пєлекым школым тений пытарыше выпускник-влак ыштеныт.
- Образовательный учреждений-влакым текшырымаш – туныктышо ден воспитатель-влаклан у тунемме ийлан ямде улмыштым рашемдыме шотышто экзамен, - ойла комиссийын секретарьже, «Мишкан район муниципальный районысо образований отдел» МКУ ХЭГ начальник Григорий Яниев. – Школым приниматлыме комиссийыш тўрлӧ служба представитель-влак пурат. Йоча-влаклан лўдыкшӧ лийдымашын, текшырымашке ме чыла ведомствымат ушаш тыршенна – тиде мемнан тўҥ пашана. Пытартыш жапыште нуным корнышто коштмышт годым да тўрлӧ эпидемий, уда экологий деч веле огыл, тыгак терроризм деч аралаш кўлеш. Эше комфорт манмымат мондыман огыл – школ кӧргыштӧ эре келшыше температур, келшыше парт-влак, освещений лийшаш улыт.
Образований управлений педагогический да технический коллектив-влаклан чылаштланат, тыгак ача-ава-влаклан школ ден йоча садым у тунемме идалыклан ямдылаш полшымыштлан чон гыч лекше тау мутым ойла. Нуно чынжымак сайын тыршеныт. Вет комиссийын членже-влак помещений кӧргыштӧ кажне пӧлмам, кажне ошкылым текшырат. Оралтыштат тыгак. Тыште нимогай ситыдымашым ӧрдыжеш кодаш ок лий, вет нунын пашашт деч йоча-влакын тазалыкышт шога. Тўҥ йодмаш-влак противопожарный да антитеррористический безопасность дене кылдалтыныт. Тидлан кєра поснак тўткын тревожный кнопкын тўзык улмыжо, пече сай улмо, пашан режимный моментше-влак тергалтыныт. Кабинет-влак кӧргысӧ волгыдо нергенат мондымо огыл – тудат келшыше лийшаш.
Тачысе кечылан Мишкан районышто 26 школ пашам ышта. Чылаже 2794 йоча тунемеш, 236 йоча икымше классышке тунемаш пура, 11 классым 59 ўдыр-рвезе пытара. Чаманаш кодеш, тунемше-влак шагал улмылан кӧра Токтар, Татарбай, Янагуш, Арзамат, Кульчубай ялласе школ-влак петыралтыныт. Мутлан, Токтар школышто вич йоча гына кодын. Тынар тунемше верч школым кучаш пеш шергеш возеш.
2022 ий гыч «Образованийым вияҥдыме» проект кышкарыште «Образований системым уэмдымаш» государственный программе пашам ышта. Тудын почеш Российысе школ-влак капитально олмыкталтыт. Программе 2022-2026 ий-влаклан палемдалтын. Тиде программе кышкарыште 2 №-ан Мишкан кыдалаш школым капитально олмыктымо. Паша кок ий шуйнен – 2022 гыч 2023 ий марте. Капитально олмыктымо шотышто конкурсышто Уфа оласе БИЛД Консалт ООО сеҥен. Паша 2022 ий ноябрьыште тўҥалын да 2023 ий 30 апрель марте шуйнен. Программе почеш зданий леведышым вашталтыме, потолокым керамзит да посна утеплитель дене шокшемдыме. Тыгак лумым чарыше устройствым вераҥдыме. Школ кӧргыштӧ вентиляционный системым, электропроводкым, АПС-ым (автоматический пожарный сигнализаций) вашталтыме. Ончыч класслаште пу кўвароҥа лийын. Нуным налын шоленыт, бетон дене заливатленыт да линолеумым пыштеныт. Коридорышто икымше да кокымшо пачашыште керамогранитым вакшме. Тыгак тєрза ден омса-влакым вашталтыме. Спортзалымат капитально олмыктымо – штукатуритлыме, чиялтыме, вентиляцийым, тєрза-влакым, освещенийым вашталтыме. Столовыят сынжым йӧршын вашталтен. Пырдыжыштыже да кўвароҥаштыже плитке-влакым вашталтыме. Икманаш, пашам пеш шуко ышталтын. Кызыт оборудований ден мебель налылтыт.
Пашам приниматлыме годым межведомственный комиссий пашаеҥ-влакым пашам ыштымышт годым учырен. Нунын тыршымышт сайын койын.
Капитально тыгак Кугу Соказа ялысе школ олмыкталтеш. Ремонтым эше Нерге да Монар ялласе школлаште ыштыме.
Вашке 1 сентябрь. Ме ўшанена: ыштен шуктыдымо изирак сомыл тиде кече марте чыла тунемме заведенийыштат мучаш марте шукталтеш да йоча-влак школышко алал кумыл дене тунемаш каят.
Светлана ТОЙМУРЗИНА.