Малтыме мурым мурыде...

Российыште 13 миллион утла соҥыро айдеме ила. Нуно калык коклаште шуэн койыт, туге гынат шке илышышт дене илат да икшыве-влакым ончен куштат.
Ик тыгай еҥ Монар ялыште ила – тиде Татьяна Сайпашева. Тудо сакау (соҥыро да йылмыдыме) улеш гынат, вич икшывым ыштен. Виталий Михайлович пелашыж дене коктын уже 23 ий ваш келшен илат.
Татьяна Олеговна таза шочын, но изиж годым, нелын черланымеке, соҥыро да йылмыдыме кодын. Туге гынат, инвалидность тудлан тичмаш илышым илаш чаракым ыштен огыл.
Ава еш кӧргыштӧ пелашыже да икшывыже-влак дене посна – жест-влак йылме дене мутлана. Икманаш, пелашыж ден ўдыржӧ-влак тудын дене чыла
шонымашышт дене пєлалтын да мо лийме дене палдарен кертыт.
Татьяна Олеговна ден Виталий Михайловичын эн кугу Диана ўдырышт 19 ияш улеш, тудо медучилищын студенткыже. 11 ияш Братислава ўдырышт кумшо классыште тунемеш. 9 ияш Милослава – кокымшо классыште. Эльминия ўдырыштлан 11 декабрьыште 8 ий темеш, тудо эше йоча садыш коштеш. Эн изи Светозара ўдырышт ик ият куд тылзаш гына. Вич ўдырат таза улыт. Ава, моло еҥ семын ойласен ок мошто гынат, нуным туныкташ, поро чонан лияш,
еҥым пагалаш туныкташ йєным муеш – тидым ышташ сакау-влаклан азбука полша.
Мыланна Татьяна Сайпашевна нерген пелашыже Виталий Михайлович ойлыш. Мийымына годым кугурак ўдыр-влак школышто лийыныт, сандене мемнам
ача-ава ден кок изи ўдыр гына
вашлийыныт.
Виталий Сайпашев Монар ялыштак шочын-кушкын. Тудо индивидуальный предприниматель улеш, мўкшым онча. Еш вуй у пєртым чоҥаш тўҥалын, кызыт,
конешне, фундамент гына ышталтын, но кумыл чыла нелылыкым сеҥаш полша.
Вате ден марий икте-весыштым Татьяна Олеговнан Юрий шочшыжлан кӧра муыныт. 1994 ийыште Виталий Индийыш миен, тушто Ижевскыште илыше Юрий
дене палыме лийын. Тудет Татьяна лўман шочшыж нерген палдарен. Тыге Виталий ден Татьяна икте-весыштлан серышым возаш тўҥалыныт, ик жап гыч
вашлияш тўҥалыныт да 1998 ийыште мужыраҥыныт. Вате ден марий мужыраҥмышт деч ончычак шуко икшыван ешым чоҥаш шонен пыштеныт. Молан манаш гын, нуно коктынат изи огыл еш гыч улыт. Татьянан ешыштыже ныл икшыве лийын, кугурак Татьяна чылаштымат ончен кушташ полшен, чыла сурт сомылымат ышташ тунемын. Виталийын гын ешыштыже йӧршын шым икшыве улмаш, тудо кудымшо икшыве лийын.
Сайпашевмыт мўкш деч посна ятыр вольык ден ютым ончат.
Озанлыкыштышт, мутлан, коло чыве, коло кўрка, коло комбо улыт. Яра жапыштыже Татьяна пидаш, ургаш йӧрата, кидпашалан ўдыржє-влакымат туныкта.
Кунам икшыве-влаклан ава дене чон почын, илышыште мо улмо нерген муталанаш йєн уке, конешне, нелырак. Но арам огыл ойлат – туныктышо кокымшо ава. Тидын шотышто Братиславалан пиал шыргыжын: тудо туныктышыжо Инга Владимировна Александрова дене чыла нерген мутланен кертеш. Жест-влак
полшымо дене аваж денат тидым ыштен кертеш. Вет эмоций-влак коклан мут деч утларак каласен кертыт.
...Шуко икшыван еш илыме пӧртыштӧ шокшо да ару – коҥга сурт кєргымат, чонымат ырыкта. Изи Светозара аважын ончылныжо шинча, Татьяна тудын изи кидшым шыман ниялта. Мый, нунын ўмбаке ончен, тыгай шомакым шарналтышым: «Ава шўм – тиде теҥыз, йӧратымаш тушто кажне икшывылан сита». А вет шуко икшывым ончен кушташ чынжымак куштылго огыл. Нуным ондак шўм йымалне нумал коштман, илышым пєлеклыман, куштыман, йӧраташ, еҥым пагалаш, сай айдеме лияш туныктыман. Татьяна, икшывыже-влаклан малтыме мурым мурен ок керт гынат, ава йєратымашым чыла икшывыжлан ситара.
Светлана ТОЙМУРЗИНА.