Келшымаш
-1 °С
Лум
Все новости
Тӱрлӧ
5 Ӱярня 2021, 15:53

Илыш урок

Александр Ибашев да Татьяна Шерешева дене ме 1976 - 1982 ийлаште Уфаште ВЛКСМ-лан 15 ий темме лўмеш Башгосмед- институтын лечебный факультетыштыже ик курсышто пырля тунемынна.

Илыш урок
Александр Ибашев да Татьяна Шерешева дене ме 1976 - 1982 ийлаште Уфаште ВЛКСМ-лан 15 ий темме лўмеш Башгосмединститутын лечебный факультетыштыже ик курсышто пырля тунемынна. Ик общежитийыште, ик этажыштак иленна. Саша эре спорт дене кылым кучен. Тудым чўчкыдын тренировкыш куржмыжым, тушеч пӧртылмыжым ужынам.
Распределений почеш мый Пўрӧ олашке тольым, кожно-венерический диспансерыште пашам тўҥальым. Ик ий гыч распределений почеш толшо у врач-влак дене палыме лийым. Нунын коклаште Дмитрий Ибашев лийын. Тудо вигак каласен: «Мый Александр Ибашевын шольыжо улам». А вара, 1985 ий декабрьыште, Дмитрий мемнан сўаныште свидетель лийын. Тудо Матвей пелашемын землякше, ик курсышто пырля тунемме йолташыже лийын. Теве тыге тўҥалын да таче марте шуйна Ибашевмыт еш дене келшен илымаш.
Нуно Тӧргымдўр ял гыч улыт. Тиде ешыште акрет годсекак пўртўс дене келшен илыме, еҥ-влакым пагалыме, калык йўлам шуктымо, илышыште шке верым муаш тыршыше да ойырен налме корно дене ўшанлын ошкылмо койыш-влак эн ончыл верыште лийыныт да улыт.
Икымше урок.
Шке верым муаш
Ибашевмыт ешыште кажне шочшыжо шке вержым муын. Кажныже шке верыштыже пашам сайын ышта да лишыл еҥже-влакын илышыштым куштылемдаш полша.
Ишмай Ильбатович (1928 -1971) ден ватыже Ольга Дмитриевна Ибашевмыт Мишкан районышто пашам ыштеныт. Еш вуй Кугу Соказа фельдшерско- акушерский пунктым вуйлатен, 25 ий утла фельдшер лийын ыштен. Пелашыже 40 ий утла Кугу Соказа тўҥалтыш школышто туныктен. Нунын ешыште ныл эрге кушкын: Александр, Евгений, Дмитрий, Юрий. Кажныже ешым чумырен.
Александр Ишмаевич ден ватыже Татьяна Николаевна (Кармаскале районын шочшыжо) кумло индеш ий утла врач лийын ыштат: тудо - акушер-гинеколог, ватыже - терапевт, ондак кум ий Чорай участковый больницыште, вара Татарстан Республикысе Нижнекамск олаште. Коктынат высший категориян врач улыт. Пеш шуко Чап кагаз да Тауштыме серыш дене палемдалтыныт. Александр ден Татьянан ешыште кум йоча кушкын.
Сергей эргышт БГПИ-н информационный технологий факультетым пытарен. Ватыже Розалия - дизайнер (БГПИ-м пытарен). Нунын кок икшывышт уло.
Людмила ўдырышт ден Максим пелашыже Озаҥысе химико-технологический институтым тунем пытареныт, Нижнекамск олаште нефтехимический заводышто пашам ыштат. Кум икшывым ончен-куштат.
Андрей эргышт Москвасе физико-технический институтын студентше.
Евгений Ишмаевич ден ватыже Римма Альбертовна Мишкан районысо Калинин лўмеш колхозышто пашам ыштеныт: Евгений - ветеринар, Римма - бухгалтер. Нуно шочмо кундемыште ача-ава суртын шокшыжым аралат.
Евгений ден Римман ныл икшывышт уло.
Ольга Пўрє оласе пединститутын экологий да делопроизводство факультетшым тунем пытарен. Кызыт Тюмень олаште ила да пашам ышта. Юлия Башгосмединститутышто йоча врачлан тунемеш. Дима сельхозинститутым пытарен, Йўдвел кундемыште инженер-механик лийын ышта. Вадим Пўрӧ оласе пединститутын технологий да предпринимательство факультетшым пытарен, Сахалиныште пашам ышта.
Дмитрий Ишмаевич ден ватыже Лидия Александровна (Шаде Шогертен ялын шочшыжо) кумло вич ий утла Пўрӧ рўдӧ районный больницыште пашам ыштат. Тудо 2004 ий гыч хирургический отделенийым вуйлата, «БР-ын заслуженный врачше», «БР да РФ здравоохраненийын отличникше» почетан лўм-влакым сулен налын. Лидия Александровна - йоча невролог, тыгайже районышто моло уке, «БР здравоохраненийын отличникше» высший категориян врач, шуко гана БР-ын да РФ-ын чап кагазышт дене наградитлалтын. Дмитрий ден Лидиян ешыште кок эрге.
Ян Дмитриевич УГНТУ-н механический факультетшым, аспирантурым (промышленный пожарный безопасность, химзащита инженер) тунем пытарен, «Роснефтьыште» тўҥ специалистлан пашам ышта.
Георгий Дмитриевич БГМУ-н педиатрический факультетше деч вара хирургий дене ординатурым эрта.
Юрий Ишмаевич ден ватыже Ирина Николаевна (Приютын шочшыжо) 25 ий утла врач лийын ыштат. Тудо - стоматолог, ватыже - педиатр. Салават олаште илат. Ешыштышт ныл йоча.
Юля БГПИ-м пытарен, Света БГМУ-што врачлан тунемеш, Настя физкультурный техникумым пытарен, Николай - школьник.
Кокымшо урок. Илышыште тазалыкым, пиалым да сай кумылым кычал
Спорт, физкультура дене кылым кучышо еҥ шке тазалыкшым вияҥдыме дене пырля уш-акылжым яндарешта, творчествылан корным почеш, тўрлӧ стресс манметым сорлыкла. Кӧ физкультура дене кылым ок кучо, тудо варажым шагал огыл жапым тўрлӧ черым эмлаш йомдара. А тўрлӧ тренировкышто те шкендам тичмаш вий-куатан, ласка, пиалан айдеме семын шижыда. 30 минут разминкым ыштыме деч вара ончылныда шогышо кугу чарак иземеш, тургыжланымаш йомеш. Физкультура ушештара, илышыште эн кугу куан - тиде эн проста куан.
Куржталше Александр Ибашевын ватыж ден Людмила ўдыржӧ ечызе улыт, Максим веҥыже - куштылго атлет, Сергей ден Андрей эргыже-влак классический кучедалмаш дене заниматлалтыт.
Юрий ден Иринан ешыште ече, куштылго атлетика да велосипед спорт чапланат.
Евгений ден Римман ешыштат физкультура ӧрдыжкӧ кораҥын огыл: йолын кошташ йӧратат, телым чодырашке ече дене лектыт.
Дмитрий ден Лидан Ян ден Георгий эргышт-влак куржталыт, гантель дене заниматлалтыт, кужу корныш ошкыл кошташ йєратат. Ян курык ече спорт деке шўман. Дмитрий Ишмаевич ден Лидия Александровна куржталыт да курык ече дене заниматлалтыт. Дмитрий тыгак роликан ече да велосипед дене кошташ йӧрата, а Лидия - фитнес да йогым пагала.
Кумшо урок.
Шинчымаш - вий
Таза, пиалан лияш мом ышташ кўлмым ме палена. Палена, но огына ыште. Шинчымаш, мутат уке, уш-акыл вий. А чын вийым тура койыш, вучыдымын лекше ситуацийыште лўддымылыкым ончыктымаш почеш.
Ибашевмыт ешыште кугырак-влак икшывыштлан еш библиотекым наследствылан кодат. Библиотекыште улшо книга-влакым шкешт икте-кодде лудын пытареныт. Книгам лудын кажне еҥ шке уш-акылжым пойдара.
Александр, Татьяна, Дмитрий, Лидия, Юрий, Ирина Ибашевмыт профессионально кушшашлан медицина дене кылдалт- ше книга-влакым лудыт. Нунын деч самырык врач-влак Георгий, Светлана, Юлия почеш огыт код. Дмитрий историйым шымла, детектив-влакым лудаш йӧрата. Лидия «Вокруг света», «Комсомольская правда», «Веста», «Чолман», «Победа» газет-влак- лан подпискым ышта. Ян шке пашаж дене кылдалтше книгам возен, яра жапыштыже фантастикым лудаш йӧрата. Евгений мўкш ончымо нерген лудеш. Римма - пеледыш, пакча, сад нерген возымо-влакым шымла, «Келшымаш» газетым налеш. Ибашевмыт ешыште чылан марий йылмым сайын палат. Нуно умылат, таче печатный изданий илышыште шке шотан летопись улеш: шочмо калыкын историйжым, йўлажым, йылмыжым, культурыжым арален толеш.
Таче тый нимом лудын отыл гын, тугеже иленат отыл. Тый лудын моштет да от луд гын, лудын моштыдымо еҥ деч нимо дене от ойыртемалт.
Нылымше урок. Илышыште йӧыраш тунемаш кўлеш. Кужу жап тыршен кычалме деч вара шумо сеҥымаш але модын колтымаш - посна еҥын заслугыжо. Тыгай еҥ тыгак пиалдыме радамыш ок логал. Шке илышым контрольыш налаш тунемман - жап дене пырля ошкылаш тыршыман. Ибашевмыт, кажныже шке тукымыштыжо уста организатор да лидер лийыныт.
Лидия Александровна Ибашева Нерге школышто тунеммыж годым дружина председатель, классын комсоргшо, школысо комсомол организацийын секретарьже лийын, студент годым группын старостыжлан сайленыт. Дмитрий Ишмаевич Марий калыкын вич погынжын делегатше, Бирский район муниципальный район советын IV созывын депутатше, Бирский районысо марий национально-культурный автономийын председательже. Дмитрийын девизше: «Отрицательный результат - тудат резльтат. Шкем лыпландарыме шинчырым кудалте». Лидан девизше: «Илыш - тиде марафон. Илыш марафонышто эре ончылно лийман, а финишыш эн пытартыш толман».
Визымше урок.
Шке ден келшен илыман
Тереза ава каласен: «Кугу паша огеш лий. Кугу йӧратымаш дене шуктымо изи паша-влак лийыт. Шагал ойлыман. Выньыкым нал да иктаж еҥын суртышкыжо арулыкым пурто. Тиде тыланет сита».
Ибашевмыт умылат - мландым йӧратыман, тудын верч азапланыман, тудлан служитлыман. Тиде еш шочмо кундемыштыже пушеҥге-влакым шында. Кажныже шке пакчаж ден садшым онча. Женя мўкш отарыште тырша. Римма роза ден хризантема-влакым кушта, Дмитрий киярым, шоганым кушташ йӧрата, Лида тамле пурыс ден помидорым акла.
Профессийлан, ешлан, йылмылан, спортлан, таза илыш йўлалан ўшанле улмо урок-влакым Ибашевмыт «визытанлан» тунемыныт. Ишмай ден Ольга Ибашевмытын икшывышт ден уныкашт-влак ача-аван илыш опытыштлан, шинчымашыштлан эҥертен кушкыт. Чыла шинчымашыштым нуно чапым налшашлан огыл, а мландыште илышым шуйышашлан кучылтыт.
Лена ХАКОВА.