Ӱмыр мучко пашаште

Ӱмыр мучко пашаште

Селан Зеленый уремже дене ошкылам. Чодыра деч тораште огыл кок пачашан мтор кермыч пєртым ужам. Тиде пӧртыштӧ мыйын палымем-влак илат: Светлана ден Юрий Ибаевмыт, нунын Андрей эргышт да Эрви ўдырышт. Мый нуным уже ятыр

ий палем. Люба акам Ибаевмытын Кемийыште илыше ача-аваштын пуртымо ўдырышт улеш. Светлана дене сайрак пашаште палыме лийынам .

Явай Ибаев жапыштыже «Дружба» колхозышто завсклад лийын ыштен, Уял гыч Янсуло лўман мотор ўдырым марлан налын. Нунын индеш икшывышт шочын. Юра эн изи лийын. Ача ешыште пеҥгыдын йодшан лийын, эрге-влакым изинек пашам ышташ туныктен. Ава сай озавате, поро кумылан ўдырамаш лийын. Эрге-влаклан тувырым шке урген, сад-пакчамат, суртымат арулыкышто кучаш, юто-вольыкымат ончаш жапым муын. Акамын мутшо почеш, тудын пуртымо ачаж ден аваже

поро чонан да алал кумылан лийыныт, самырык-влаклан эре полшен шогеныт, эре кӧстенеч ден пєлекым конденыт.

Кемий кыдалаш школым тунем пытарымеке, Юра Уфа оласе 52 №-ан училищыш электриклан тунемаш пурен. Тунем лекмеке, ик жап шочмо колхозыштыжо пашам ыштен, варажым Пўрє оласе УБР-ыш куснен, кумло ий наре Йўдвел кундемыште вахта йӧн дене электромонтажник лийын ышта. Юра тыматле койышан да пашам йӧратыше улеш. Шуко мутым ойлаш ок йӧрате – интеллигентный койышан пашаче айдеме улеш.

Светланат Кемийыште – шуко икшыван Никитинмыт ешыште шочын-кушкын, тудат эн изи икшыве улмаш. Тудын суртшо деч тораште огыл телымат кылмыдыме, яндар Пўрєвўд йоген, мотор чодыра гўжлен. Икманаш, йоча жапше моткоч ямле верыште эртен. Тудын Исакай ачаже ўмыржӧ мучко «Дружба» колхозышто водитель лийын ыштен, Мария аваже ондак доярка лийын, вара – повар.

Светланам ончыкылык профессийым ойырен налаш руш йылмым туныктышыжо Валентина Михайловна Попова кумылаҥден. Туныктышо ўдырлан моткоч келшен. Тидлан кӧра Светлана школ деч вара Пўрӧ оласе пединститутышко – физико-математический факультетыш тунемаш пурен. Институт деч вара шочмо районышко пєртылын да 16 ий Уялысе тўп общеобразовательный школышто ыштен. Школ зданий у лийын, кок пачашан. Тиде зданийыштак «Изи шўшпык» йоча сад, ял клуб, библиотек да магазин верланеныт.

Ондак М. Яндуганов, вара И. Капеев, Э. Михайлова вуйлатыме коллективыште самырык туныктышо шуко лийын. Мый тиде школысо учительскийым сайын шарнем.

Методический полышым ончыктымо шотышто дневникемым лудам. Тушто Светлана Искаевнан пашажым сайын шуктымо нерген возымо. Ме тушто йоча-влак дене «Пиалан случай», «Ал парус» пайрем-влакым, методический фестивальым, марий

йылмым туныктышо-влак РМО-м да моло мероприятийым эртаренна ыле. Нине мероприятий-влак чыла сай кўкшытыштӧ эртеныт. Школ фронтальный текшырымашым сайын эртен.

2009 ийыште школым петырымеке, С. Ибаева ик жап образований отделыште пашам ыштыш, варажым Мишкан селасе агропромышленный колледжышке кусныш. Кызыт тушто математикым туныкта да класс вуйлатыше улеш. Шкенжын предметшым сайын пала, студент-влакым моштен туныкта, вашкылым муын мошта.

2015 ийыште тудын ик студентше – общестроительный паша мастер группышто 2 курсышто тунемше Алексей Байбатыров (Ирсай ял гыч улеш) математика дене республиканский олимпиадыште 5-ше верым налын, а 2016 ийыште тудо кокымшо лийын.

Валерий Байбулатов вуйлатыме колледжыште илыш шолеш: ятыр оҥай мероприятий, лўмлӧ еҥ-влак дене вашлиймаш, класс вуйлатыше-влак декадник, куштылго атлетика, ече дене таҥасымаш-влак эртаралтыт. Коллектив кажне кугарнян

ече дене Сабантуй олыкышто коштеш. С. Ибаева тыгай мероприятийлаште кумылын участвоватла.

Ече дене районный таҥасымашын призержо улеш. Колледжыште тыгак субботник-влак чўчкыдын эртаралтыт, сандене учреждений оралтыште эре мотор да арулык озалана.

Шукерте огыл, тиде статьям возымо годым, «Механизация сельского хозяйства» специальность почеш 4 курсышто тунемше 1-ше группа класс вуйлатышышт С. Ибаева дене пырля колледж кєргысє ече дене таҥасымаште икымше верым налын.

Светлана волгыдо чонан айдеме улеш. Эре шыргыжшан да сайлан ўшаныше. Юра вахтышке кайыме годым уло суртым тудлан ончаш перна. Икшыве-влакат тудын ўмбалне кодыт. Но тудо чыла вереат шуаш тырша: суртым арулыкышто куча, сад-пакчам эскера. Тыгак тўрлӧ емыжым, поҥгым погаш жапым муэш. Тўрлє варенье, компот-влакым шолта, поҥго ден пакчасаскам шӧнчалта. Тидлан кӧра Юра пашажым тургыжланыде ышта.

Нунын сад-пакчаштышт шуко пушеҥге кушкеш, сурт-оралтым мотор пеледыш-влак сєрастарат. Мутланымына годым Светлана дечын йодым: «Ешыштыда сурт озалан кє шотлалтеш?». Тудо виклан каласыш: «Юра». Мылам тудын пелашыжым тыге аклымыж дене кугешнаш гына кодо. Еш пиал, очыни, лач тыге чоҥалтеш. Неле ситуаций да ваш умылыдымаш, конешне, кажне ешыште лектеш, нуным пырля каҥашен гына сеҥаш лиеш.

Кызытсе илыш ожсо дечын ойыртемалтеш. Кызыт пӧръеҥ-влаклан пашадарым тўрлє кундемыште кычалаш, Йўдвел кундем ден кугу олалаште – Уфаште, Москваште, Питерыште, Свердловскышто ышташ перна. Тидын годым пелашышт суртышто кодыт. Нуно шкетынак икшывым ончат, озанлыкым эскерат, юто-вольыкым ончат. Чаманаш кодеш, кажне вате тидын годым шкенжым адекватно кучен ок мошто. Тыгай годым еш-влаклан пеҥгыдырак лияш, икте-весым ваш умылаш тунемаш гына тыланаш кодеш.

Ибаевмытын Андрей эргышт, лўмым аваже пуэн, машиностроительный колледжыште ЧПУ токарь-фрезеровщиклан тунемын, УМПО-што пашам ышта. Ты жапыштак Уфа оласе авиационный университетыште технологический комплекс-влакым проектироватлыме да разработка факультетыште «инженер-конструктор» специальность почеш тунемеш.

Тиде рвезым мый изиж годсек палем. Тудо йомартле койышан да алал кумылан улеш. Ачаже изинек тўрлӧ пашам ышташ туныктен. Сандене товарымат кучен, электротехникымат олмыктен мошта, пакчаштат єрканыде тырша.

Ӱдырыштлан Эрви лўмым ачаже пуэн. Тудо, 11 классым пытарымеке, Акмулла лўмеш педуниверситет пеленсе Унагудо паша колледжыште тунемеш. Аваже ўдыржым тыгак тўрлӧ кочкышым шолташ, кўэшташ, бисер дене тўрлаш да моло кид-

пашалан туныкта. Изаже семынак, Эрви тыматле койышан, тыршышан улеш. Воктечын саламлалтде да тазалыкым йодде нигунам ок эрте.

Ӧрдыж гычын еҥ ешым ончаламат, шкаланем эше ик гана рашемдем: ешыште ваш умылымаш, икте-весылан полшаш тыршымаш, пашам йєратымаш озаланат гын, кеч-могай нелылыкат сеҥалтеш да пиалан илыш чоҥалтеш.

Р. ЯЛАЕВА.