Илем тӱзлана

Илем тӱзлана

Тӧргымдўр ял Тӧргым эҥер воктене пеш ямле да юзо верыште верланен. Молан Юзо? Вашештена: ял деч тораште огыл эрвел марий-влакын эн кугу да эн чот жаплыме кумалтышышт верланен. Верысе калыклан тиде кумалтыш Мер кӱсылан шотлалтеш, моло-влаклан – Тўня кумалтыш. Ожно вич ий еда тиде шнуй верышке

марий-влак тӱрлӧ ял ден кундемла гыч толыныт.

Калык ой почеш, коклан кумалтышкына, пӱчым кычкен, манси-влакат толын каеныт. Вет изиш ожнырак нуно Урал курыкын касвел могырныжат иленыт.

Колымшо курым покшел марте Тєргымдўр ала-кушто тораште верланыше ял лийын огыл – тиде илем гоч Янаул гыч Пўрӧ олашке корно эртен. Стадионымат калык лач Тӧргым сереш арам ыштен огыл – тушто верже пеш тӧр улеш, эше ожсек тўрлӧ пайремым эртарыме верлан тиде эҥер гоч кўвар шотлалтын.

Тӧргымдўр Кугу Соказа сельсовет сельский поселенийыш пура.

Ялышке ӧрдыж гыч толшо еҥ огешат умыло: кушто тушто Тӧргымдўр, кушто Коклалоҥго, кушто Кугу Соказа? А иктаж еҥже мый Кўшыл Соказа гыч але Пистер Соказа гыч улам манеш гын, вуй йӧршын шалана. Икманаш, кум

ял иктыш ушнен, а нунын кокласе чек-влакым верысе калык деч моло нигӧ раш ок пале.

Калык нине яллаште пашам йӧратыше улеш. Тыште ятыр лўмлӧ марий шочын-кушкын. Кугу Соказа сельский поселенийыште кок школ, ДЮСШ-н филиалже-влак, музыкальный школын филалже, кок СДК, кок ФАП, кок йоча сад, почта, аптека, икмыняр КФХ, лу наре магазин пашам ыштат. Сельский поселенийыште тыгак волонтер движений вияҥеш. Верысе калык жап дене тӧр ила, тўрлє конкурслаште чолган участвоватла. 2019 ийыште Пўнчер «Эн мотор ял» конкурсышто вийжым терген да республикысе лу эн мотор ял радамышке логалын. Верысе калык ППМИ программыштат кумылын участвоватла. Тиде программа почеш 2017 ийыште Кугу Соказа кыдалаш школышто отоплений системым олмыктымо, 2018 ийыште Пўнчер ялыште Кугу Отечественный сарын

участникше-влак лўмеш стелым шогалтыме, 2019 ийыште корным олмыктымо. 2020 ийыште тиде проектышке Тєргымдўр ял ушнен.

Тыште тиде программа полшымо дене ончычсо колхоз стадион олмышто культура да спорт паркым ышташ лийыныт. Вет ончыч ыштыме пу пече ден сценым жап изишат чаманен огыл да нуно йєрдымыш савырненыт. Тидлан кӧра Тӧргымдўр ялын шочшыжо - высший категориян врач, БР да РФ здравоохраненийын отличникше, чолга ечызе, Пўрӧ ЦРБ-н хирургический отделенийже вуйлатыше Дмитрий Ишмаевич Ибашев вуйлатыме инициативный группа ППМИ-шке ушнаш да тудын полшымо дене стадионым уэмдаш лийын. Нунын ойышт ял

калыкланат келшен. Тыге паша тўҥалын. Калык погынымаш деч вара шуко пашам шуктымо. Проектын чумыр акше 1122000 теҥгыш шуын. Тушечын шагал огыл ужашыже – 250000 теҥге – калык деч погымо да спонсор-влак пуымо окса. 766700 теҥгем республик бюджет гыч ойырымо. Проектым илышыш шыҥдарымаште

кугу полышым Кугу Соказа ялын шочшыжо Вячеслав Александрович Сабиров ончыктен. Но пўтынь ял калыкымат палемдыде кодаш ок лий. Пырля нуно стадион йыр кўртньӧ печым печеныт, 400 метр кутышан куржталме корным вакшыныт, стадион йыр пушеҥгым шынденыт. Икмыняр ий гыч, пуше‰ге-влак нєлталалтмеке, стадион эшеат моторрак лийшаш.

28 ноябрьыште тиде объектым торжественно почмо. Йошкар лентым пўчмӧ деч ончыч калыклан суап мутым Мишкан марий мушан Эсен Элай ойлен. Лентым пўчкаш чапым Мишкан район МР Совет секретарь Т. Колединалан, БР-се Кугыжаныш Погын – Курултайын депутатше Я. Кугубаевлан да Кугу Соказа ялын шочшыжо,

Мишкан район МР Советын депутатше В. Сабировлан пуымо.

Тылеч вара чыланат сцена воктеке каеныт. Мутым тушто ондак Кугу Соказа сельсовет СП администраций вуйлатыше С. Сергеевлан пуымо.

- Мемнан чоҥымо парк кужу жап пашам ышташ да пўтынь калыклан спорт дене кылым кучаш полшаш тўҥалеш, тышке еҥ-влак элын тўрлӧ кундемлаж гыч толаш да ик ешла вашлиялташ тўҥалыт, - ўшандарен каласен Станислав Геннадиевич.

Паркым уэмдымаште тыршыше-влаклан чылаштланат тудо чон гыч лекше тау мутым ойлен. Варажым Кугу Соказа сельский поселений шушаш 2021 ийыштат ППМИ программышке ушнаш кумылан улмыж дене палдарен. Верысе инициативылан полыш программа проста огыл да калык дечат оксам погымым йодеш гынат, шукыж

годым тўрлӧ объектым лач тиде программа полшымо дене гына чоҥаш але уэмдаш лиеш.

С. Сергеев деч вара калык ончылно проектым илышыш шыҥдарыме верч чолган тыршыше, инициативный группым вуйлатыше-влак Вячеслав Сабиров ден Дмитрий Ибашев выступалтеныт.

Тылеч вара Мишкан район МР Совет секретарь Т. Коледина Мишкан район МР администраций да Советын тауштыме серышыжым В. Сабировлан, В. Кугубаевлан да Р. Апсаликовлан кучыктен.

Суапле пашаште ойыртемалтше-влакым палемдымеке, мутым Мишкан район МР администраций вуйлатышын финанс йодыш шотышто заместительже, финанс управлений начальник З. Шамсутдиновлан, БР-се Кугыжаныш

Погын – Курултайын депутатше Я. Кугубаевлан, Мишкан селасе агропромышленный колледж директор, Мишкан район МР Советын депутатше В. Байбулатовлан да молылан пуымо.

Салам шомак-влак деч вара сценышке Тӧргымдўр ялын шочшыжо, уста мурызо Сергей Байназов лектын. Тудын выступленийже кажне пайремым палын сӧрастара. Стадионым почмашкат тудо сылне мурыжо-влак дене

ямым пуртен. Пайрем шўлышым ныжыл да йомартле мурыжо-влак дене тыгак Светлана Каншаева пуртен. Тудым колыштын, шукын верыштышт шоген кертын огытыл да кушташ лектыныт.

Ты жапыштак таҥасымаш эртен. Спортсмен-влак куржталме корно дене 4х400 эстафетым куржыныт. Эстафетышке Мишкан районысо Чорай, Тымбай, Кугу Соказа сельский поселений-влакын да Пўрє районысо Кужнур сельсоветын командышт вийыштым тергеныт. Таҥасыше-влак ийгот шотышто кум тўшкалан шелылтыныт. Сеҥыше ден призовой вер-влакым налше-влакым медаль да грамота дене палемдыме, молыштым – тамле приз дене. Спон-сор полышым тыште Кугу Соказа сельсовет СП ден Мишкан район МР-н спорткомитетше ончыктеныт.

Культура да спорт паркым почмаште чыланат маске режимым эскереныт да икте-весышт коклаште дистанцийым кученыт.

Кугу Соказа сельсовет СП ППМИ программа полшымо дене ончыкыжымат тўзланышаш. Кугу Соказа, Тӧргымдўр, Коклалоҥго да Пўнчер ялласе калык тиде программа полшымо дене ончычсо колхоз стадионым уэмден кертын. Нунын пашашт тиде программа дечын єрдыжеш кодшо моло яллаште илыше-влакланат сай при-

мер лийшаш.

Светлана ТОЙМУРЗИНА.