Йомакысе гай мўкш отар

Тиде гана самырык турист-влак Вениамин Зайниевын мўкш отарышкыже толыныт. Мўкш отар Тєргым энер деч тораште огыл, пеш мотор верыште верланен. Йырым-йыр изирак чодыра, тўрлє пеледышан олык… Кумдан палыме мўкшызылан пўртўс пуйто лўмынак тыгай верым ойырен. Могай-гына шудо, пеледыш тыште огеш куш: донник, вўршудо, матрушка да шуко молат.

Самырык турист-влак республикынан рўдє олаж гыч кок автобус дене толыныт. Нуно уста металлург, оружейник, мер пашаен А. Демидовлан лўмлалтше экологический движенийын участникше улыт.

Уфа гыч Кугу Соказашке корно Мишкан деч торарак, сандене ме самырык турист-влак деч ончычырак миен шуынна. Жапым арам йомдараш огыл манын, мўкш отарым ончал савырнаш тарванышна. Гид семын отарын озаже огыл, а тудын деке унала толшо ункаже-влак мемнам ужатен, чыла сайын умылтарен кондыштыч. А мом ончаш тыште чынжымак уло: уна-влаклан каныме вер, столовый, монча, эмлалтме палатка-влак. Кужу шудо кокла гыч тўрлє «янлык» вуйжым нєлта, аист-влак пыжашыштышт ешышт дене шинчат, шудо коклаште «кушшо» понгыжым кўрлын налын, корзиныш пыштыме шуэш. Изиш єрдыжтырак омшаник верланен. Икманаш, чылт йомакысе тўняшке логалмыла чучеш.

Отар оза шке сомылжо деч йєршын ок ярсе. Тыглай мўкш пакчаштат паша мучашдыме, а Вениамин Николаевич мўйым налме дене гына ок серлаге, моло мўкш продукцийже Россий мучко чапланен манына гынат, йонылыш огына лий. Зайниевын брендше кумдан палыме, тидыжым тўрлє выставкылаште налме кубок ден диплом-влак пе‰гыдемдат. Вет тудын ямдылыме продукцийже экологический яндарлык дене ойыртемалтеш. Арам огыл самырык эколог-демидовец-влак экскурсийлан тиде верым ойырен налыныт.

…Теве автобусын тўтўтлымыжо экскурсант-влакын толмышт нерген шижтарыш. Йоча-влакым отар оза порын вашлие, шкеже да мўкш-влак нерген кўчыкын умылтарымеке, йоча-влак отар мучко шаланышт. Иктышт лў‰галтыш дене лўнгалтат, весышт моло атракционыш вашкат. А тыште нунылан каналташышт чылажат уло. Олаште яндар пўртўсым сагыныше йоча-влаклан чылажат онай. Чыве вўташкат ончальыч, кызыт гына мунчымо шокшо муным кучен онченыт. Кролик-влакым ниялткаленыт…

Йоча-влакын каныме жапыште Вениамин Николаевичын ватыже нунылан тутло кочкыш дене кечываллан ўстелым ямдылен.

Кечывал кочкыш деч вара изишак каналтымеке, йоча-влак шке пашаштлан пижыныт. Вет нуно мўй кузе ышталтмым шке шинчашт дене ончаш толыныт. Шке кўзымє мўй деч тамлыже мо лийын кертеш…

Вениамин КОНДОГИН.